Ekinezya Nedir?
Ekinezya (Echinacea) papatyagiller familyasına ait olan bir cins bitkidir. Aynı zamanda kirpi otu olarak da adlandırılmaktadır. Şifalı bir bitki olarak eski zamanlardan beri kullanılmaktadır. Eski zamanlarda özellikle de Kuzey Amerika’da yerli insanlar tarafından boğaz ağrılarına, iltihaplanmalara ve öksürüğe karşı ilaç olarak kullanmışlardır. Geleneksel tıpta ekinezya faydaları, zor kapanan dış yaraların iyileşmesine ve idrar yollarında yaşanan iltihaplanmalara iyi geldiği için kullanıldığı bilinmektedir.
Ekinezya Nerede Yetişir?
Amerika bölgesine özgü bir bitki olmasına karşın Kanada ve Avrupa’da da yetiştirilmektedir. Ekinezya genellikle kuru çayırlar arasında açık ağaçlık bölgelerde yetişmektedir. Nemi çok seven bir bitkidir. Kelime manası olarak uzun ömürlü anlamına gelmektedir. Çok yıllık bir bitki olup yetiştiğinde yerden 30 ile 60 cm. boyuna kadar uzayabilmektedir. Dikenli bir bitki olup bazı türlerinde mor pembe çiçekleri vardır. Çiçeğin ortasında kırmızı ve koyu kahverengi bir tohum başı bulunmaktadır.
Ne İşe Yarar?
Vücudunuzun bağışıklık sistemine olumlu etki yaparak güçlenmesini sağlar. Güçlü bir bağışık sistemine sahip olmanız durumunda doğal olarak soğuk algınlığı, nezle ve grip gibi rahatsızlıklara yakalanma ihtimaliniz azalır. Bu tür rahatsızlıklardan iyileşmekten ziyade korunma amaçlı kullanılmaktadır. Antiviral ve antimikrobiyal etkisi bulunmaktadır. Doğal olarak vücudumuzda bulunan çeşitli mikroplara ve virüslere karşı savaşmaktadır. Kirpi otu kullanımının kronik yorgunluğa ve halsizlik gibi durumlara karşı olumlu etkileri vardır. Migrenden kaynaklı baş ağrılarının hafifletilmesi ve giderilmesini sağlar. Vücudumuzdaki kas ve eklem ağrıları gibi rahatsızlıklara iyi gelmektedir. Ekinezya bitkisi ayrıca deri hastalıklarına da iyi gelmektedir.
Günümüzün dünyasında özellikle bitkisel tıp alanında en çok araştırılması yapılmış olan bitkilerden birisidir. Soğuk algınlığı ve bu rahatsızlığın şiddetinin azaltılmasında etkili olduğu bilinmektedir. Bağışıklık sistemini güçlendirme adına antikor tepkisini arttırmaktadır. Enfeksiyonlara karşı beyaz kan hücrelerini uyarmaktadır. Kirpi otu incelendiği zaman kimyasal bileşenleri bitkinin bölümü ve türüne göre değişiklik göstermektedir. Bu bitkinin araştırılması halen devam etmektedir. Bu bitkinin günlük olarak kullanılması sonucu soğuk algınlığını direk olarak önlediğine dair kesin bir kanıya henüz ulaşılamamıştır ancak bu süreci kısalttığına dair araştırmalar bulunmaktadır.
Ekinezya Faydaları Nelerdir?
9 maddede ekinezya faydaları;
- Bakteri ve mantar rahatsızlıkları durumunda vücudun direncini arttırmaktadır.
- Romatizmal rahatsızlıklarda iyileşme sürecine olumlu destek vermektedir.
- Alerjik reaksiyonların azaltılmasını ve önlenmesinde etkilidir.
- Ülser rahatsızlıklarının yaşanmasının önüne geçmektedir.
- Kurdeşen gibi hastalıkların tedavi süreçlerini kolaylaştırmaktadır.
- Ağızda oluşan aft gibi birçok yaraların gargara yapılarak iyileşmesinde etkili olmaktadır.
- Çiçek hastalığı ve kızamık gibi rahatsızlıklara iyi gelir.
- Ağzınızda olan kötü kokuların giderilmesinde etkilidir.
- Anksiyete bozukluğu yaşayan kişilerin sakinleşmesinde etkili olduğu bilinmektedir.
İçerik olarak antioksidanlar açışından oldukça zengin bir bitkidir. Toksinlerin vücudunuzdan atılmasında yardımcı etkisi bulunur. Kan dolaşımını hızlandırması sonucu metabolizmanızın iyi çalışmasını sağlamaktadır. Dolayısıyla kilo veriminde olumlu etki yapmaktadır. Aç karnına içilen ekinezya çayının iştahınızı kontrol etmede destek sağladığı bilinmektedir. Vücudunuzda ödem oluşmuş ise bunun atılmasına destek sağlar. Bağışıklık sisteminizin güçlenmesi başta olmak üzere yukarıda belirtmiş olduğumuz birçok rahatsızlıklara karşı pozitif bir etkisi olduğu bilinen ekinezya ya da diğer adıyla kirpi otu kullanılabilir. Ancak bu bitkinin etkisi ve iyileşmeye yapacağı tesir kişiden kişiye farklılık gösterebilmektedir onun için kesinlikle doktorunuza danışmadan kullanılmaması önerilmektedir.
Ekinezya Çayı Nasıl Yapılır?
Aslında bu bitkinin çayını hazırlamak oldukça kolaydır. Bitkiyi temin etmekte de zorlanmazsınız çünkü birçok aktar ya da eczane de rahatlıkla bulabilmeniz mümkündür. İsterseniz kendinizde yetiştirme yoluna da gidebilirsiniz. Daha sonra yapraklarını kurutarak çayını yapabilirsiniz. Bir bardaklık çay ölçüsüne göre hazırlanışını tarif edersek eğer bir bardak suyu kaynatınız. Kaynayan suyun içerisine yani su halen kaynamaya devam ederken isteğinize göre bir ya da iki çay kaşığı kirpi otu ekleyiniz. Bu şekilde 5 dakika daha kaynatmaya devam ediniz. Daha sonra ocaktan alarak ağzı kapalı bir şekilde 5 dakika daha demlenmesini bekleyiniz. Eğer tadı size acı gelirse isteğinize bağlı olarak bal ile karıştırıp da içebilirsiniz. Soğuk algınlığı hastalığında ya da farenjit gibi boğaz enfeksiyonlarında ekinezyanın yanında başka bitkilerde kullanabilirsiniz ancak daha önce de belirtmiş olduğumuz gibi kesinlikle doktorunuzun tavsiyesi doğrultusunda hareket etmeyi unutmayınız. Eğer karışık bir çay yapmak istiyorsanız aşağıdaki tarifi kullanabilirsiniz. Malzemeler;
- Bir ya da iki tatlı kaşığı ekinezya bitkisi,
- Bir kabuk tarçın,
- Bir tatlı kaşığı papatya bitkisi,
- Bir tatlı kaşığı adaçayı bitkisi,
- İki dilim mümkünse taze zencefil,
Yukarıdaki malzemeleri bir demliğe yerleştirdikten sonra üzerine dört bardak kaynar su ekleyiniz. Bu şekilde beş ya da on dakika demlenmesini bekleyiniz. Demlendikten sonra hazırlanan bu karışımı süzüp isteğiniz doğrultusunda birkaç dilim limon ve bal ile de içebilirsiniz. Ekinezya çayının günlük olarak iki ya da üç bardak olarak en fazla on gün tüketilmesi tavsiye edilmektedir.
Olası Ekinezya Zararları
Ekinezya ya da diğer adıyla kirpi otu çayı veya tentürü kullanıyorsanız eğer en fazla on veya on dört günlük süreler boyunca kullanmanız önerilmektedir. En az bir hafta süre ile ara vermeniz gerekmektedir, istenilirse bir haftalık ara sonrası tekrar ekinezya bitkisini kullanmaya devam edebilirsiniz.
- Hamile olanların kullanımı konusunda pek tavsiye edilmemektedir çünkü bu alanda yeteri kadar bir araştırma yapılmamıştır.
- Aşırı olarak ekinezya bitkisinin kullanılması durumunda yan etkisi olarak mide bulantısı ve baş dönmesinin olduğu gözlemlenmiştir.
- Papatyagiller familyasına ait bir bitki olduğu için papatya bitkisine alerjisi bulunanların bu bitkiyi kullanmamaları gereklidir. Aksi durumda alerjik reaksiyonlara sebebiyet verebilir.
- Organ nakli gibi bağışıklık sisteminin baskılanması gereken durumlarda da kesinlikle ekinezya bitkisi kullanılmamalıdır.
- Genetik olarak bağışıklık hastalığı bulunanlarında ekinezya bitkisini kesinlikle kullanmamaları gereklidir.
