İnsülin Direnci Nedir? Beslenme Tedavisi Nasıl Olmalıdır?
İnsülin direnci artık günden güne artan ve özellikle kilo vermekte zorluklar yaratan bir sağlık sorunu haline geldi. Erkeklerde yaygın olarak 40 ve 45 yaşlarında görülürken kadınlar ise 45 ve 50 yaş aralığında görülebilmektedir. Ek olarak hastalığa karşı bilinçsizlik sebebiyle yaş aralığı gittikçe büyümektedir.
İnsülin direnci; bireylerde kanda bulunan glukoza karşı salgılanan insülin hormonunun duyarsızlaşması ,yeterli etki edememesi veya tamamen etkinin kaybolmasından dolayı oluşmaktadır. İnsülin hormonunun yeterli etki edememesinden dolayı da kanda glukoz miktarı artar. Bu nedenle hiperglisemi ve hiperinsülinemi birlikte meydana gelmektedir. İnsülin direncine sahip bireylerde bu hastalığın en önemli tablosudur.
İnsülin direnci genellikle bireylerde tek başına bulunmaz. En yaygın olarak karaciğer yağlanması ile birlikte görülür. Bunun yanı sıra pek çok semptomu da bu hastalığa sahip bireyler için yaşam kalitesini zorlamaktadır. Bu hastalık; karaciğer yağlanması, felç, kardiyovasküler hastalıklar ve diyabet gibi pek çok hastalığa yol açabilmektedir.
İdeal ağırlıkta olan bireylere kıyasla obez bireylerde insülin direnci ve tip 2 diyabet gelişimine daha sık rastlanmaktadır. Beden kütle indeksi (BKI) seviyesindeki artışa bağlı olarak da bu hastalıklara sahip olma riski de artmaktadır. Çünkü bu hastalık kilo artışıyla korelasyon içerisindedir.
İnsülin Direncim Olup Olmadığını Nasıl Anlayabilirim?
Bu hastalığın tanısı için en az 12 saatlik açlık ile yapılan kan şekeri veya insülin testi teşhis için uygulanan yöntemlerdendir. Benzer şekilde Açlık Plazma Glikoz Testi, Oral Glikoz Tolerans Testi (OGTT), HbA1c testi de hastalığın belirlenmesinde rol oynamaktadır.
Bunların yanı bireyin fark edebileceği belirtiler ise;
- El ayak titremeleri,
- Sık sık yeme isteği (özellikle tatlı),
- Bel çevresi ölçüsünde artış. Bel ve kalça oranında risk,
- Yorgunluk ve/veya halsizlik,
- Kadınlarda adet düzensizliği,
- Kilo vermede güçlük (en önemlisi)
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
İnsülin direnci için en uygun tedavi yöntemi sağlıklı beslenme ve egzersizdir. Çünkü kişinin yaşam şeklinde yapılan doğru değişimler hastalığın seyrinde etkin rol almaktadır. Kazanılan yanlış alışkanlıklar bir diyetisyen desteği ile düzeltilmelidir. Bireye doğru alışkanlıklar kazandırılmalı ve yaşam şeklinde ciddi değişimler yaratılmalıdır.
Öğünlerin içerikleri ve porsiyon miktarları doğru ve dengeli şekilde ayarlanmalıdır. Eğer kişinin kilosu mevcut ağırlığının üzerinde ise ideal kilosuna veya o anki vücut ağırlığının 6 ay süresince %10 azaltılacağı şekilde diyet düzenlenmelidir. Egzersiz zamanlarına ve egzersiz düzeyine göre öğün saatleri ve içerikleri ayarlanmalıdır. Sağlıklı beslenme ve egzersiz bu hastalığın seyrinde altın değerindedir. Çünkü bu iki faktörün kişinin yaşamına dahil edilmesi ile hastalığın kontrolü ve tedavisi rahatlıkla sağlanabilir.
İnsülin Direncinde Beslenme Nasıl Olmalıdır?
İnsülin direncine sahip bireylerde diyette en çok dikkat edilmesi gereken bazı unsular;
- Diyette basit karbonhidratlar yerine kompleks karbonhidratlar tercih edilmelidir. Örneğin sofra şekeri veya bal yerine tam buğday ekmekleri veya yulaf tercih edilir.
- Yapılan diyet en az 4 öğün içermelidir ve ara öğünleri mutlaka olmalıdır.
- Birey asla uzun süre aç kalmamalıdır.
- Uygulanan diyet lif içeriğinden zengin olmalıdır. Lif miktarı kişinin ihtiyacına göre diyetisyen tarafından düzenlenmelidir.
- Ana ve ara öğünlere belirli oranlar ile karbonhidrat dağılımı sağlanmalıdır.
- Kullanılan besinler glisemik indeksi düşük olarak tercih edilmelidir.
- Açlık ve tokluk kan şekerleri ölçülmeli ve birey bu doğrultuda yönlendirilmelidir.
- Olası hipoglisemi ve hiperglisemi durumları için birey detaylı bilgilendirilmeli. Bu gibi kriz durumlarının yönetimi sağlanmalıdır.
- Aynı zamanda obezitesi de olan bireylerde 6 ay içerisinde güncel kilosunun %10 azaltılması gerekmektedir.
- Diyetin yağ oranı çok yüksek olmamalıdır. Yüksek yağ oranının hastalığın şiddetinin arttığına yönelik çalışmalar mevcuttur.
- Bireyin beslenmesinde porsiyon kontrolü sağlanarak sağlıklı besin seçimlerine yönlendirilmelidir.
Sonuç olarak; bu hastalığa sahip bireylerin profesyonel destek almaları hastalığın kontrolünde şarttır. Yanlış diyet uygulamalarından kaçınılmalıdır. Siz de bu hastalığa sahipseniz mutlaka bir diyetisyene başvurunuz.
“Var mı dünyada eşi benzeri, bir nefes sıhhat gibi?”
