Özellikle yaşanılan pandemi sürecinden dolayı hepimiz belli başlı kaygılar yaşamaktayız. Sağlık kaygısı, gelecek kaygısı, başarı kaygısı, sosyal kaygı ve tanımlayamadığımız ama “İçimde bir sıkıntı var.” dediğimiz kaygılar şeklinde devam etmektedir. Peki kaygı nedir?
Kaygı Nedir?
Kaygı; anksiyete olarak da tanımlanan kişiler tarafından sanki kötü bir haber alacakmış veya kötü bir olay yaşayacaklarmış gibi geleceğe yönelik düşüncelerle birlikte, kendilerini tehdit altında hissettikleri yönünde tanımlanır. Kaygılar hafif gerginlikten şiddetli panik haline kadar seyir edebilmektedir. Kaygı kavramı genellikle korku ve fobi kavramlarıyla iç içe görülebilir. Korku kişinin o an algıladığı bir tehlike karşısında verdiği bilişsel, duygusal ve davranışsal tepkilerdir. Kaygı psikologlar tarafından daha çok geleceğe yönelik olarak değerlendirilir.
Kaygılı Olduğumuzu Nasıl Anlarız?
Kişiler kendilerini aktif bir olayın varlığında veya sonrasında sinirli, gergin, tedirgin veya korkuyormuş hissine kapıldıklarında aslında ortada kaygı yaratan bir faktör vardır. Bu his doğrultusunda kişide kalp çarpması, nefes alış verişte hızlanma, terleme, panik hissi, terleme, uyku problemi, dikkat dağınıklığı, kaygı faktöründen kaçma veya uzaklaşma davranışı gibi fiziksel veya psikolojik unsurlar ortaya çıkmaktadır.
Neden Kaygılanırız?
- Geçmişte veya şuan stres yaratıcı kötü olaylara maruz kalmak ve bu süreçte sosyal destek görememek
- Belirsiz, henüz gerçekleşmemiş olaylara karşı direnç düşüklüğü yaşayarak başa çıkma yollarını bulamamış olmak
- Sürekli olarak olumsuz düşüncelere kapılmak ve bu düşüncelere göre hareket etmek,
- Bunlara yön verecek olan diğer sebepler ise tabi ki kişilik özellikleri olan çekingen, aşırı kontrolcü, güvensiz, bağımlı gibi kişilik özellikleri de kaygı oluşumunu etkilemektedir.
Kaygılarımızla Nasıl Başa Çıkabiliriz?
İlk olarak zihnimizde oluşturduğumuz olumsuz ve gerçek dışı düşüncelerin yerini gerçekçi düşüncelere bırakmalıyız. Rahat nefes alabilmemiz için bu ilk şarttır. Bir kağıda olumsuz gerçek dışı düşüncenizi yazın ve karşısına onu daha olumlu hale getirerek yeni cümlenizi yazın. Örnek olarak, “Bu işin sonu çok kötü olacak, mahvolacağım.” Cümlesinin karşısına bir ok çıkarın ve “Bu işin sonucu henüz gerçekleşmedi. Sonucunda kendim için en sağlıklı olan davranışa yöneleceğim.” yazın. Bu deneyim düşüncenizi somut bir şekilde görmenizi ve değerlendirmenizi sağlayacak.
Zihninizde oluşan kaygının kaynağını ya da sebebini düşünmekten kaçmayın, yüzleşin ve gerçekçi yollar bulmaya çalışın. Başa çıkabilirsiniz, buna gücünüz var.
Klişe gelecek belki ama geçmiş veya geleceğe değil şuana odaklanın. Odaklanın ki ne geçmişte yaşadığınız stres yaratan durumlar sizin kaygınızı tetiklesin ne de gelecekteki belirsizlik.
Kendinizi dinleyin, size iyi gelen hobiler edinin, yürüyüş veya spor yapın. Sporun kaygı ve stres üzerindeki azaltıcı etkisi bilimsel olarak kanıtlanmıştır.
