Gittikçe artan dünya nüfusuna gıda sağlamak maksadıyla özellikle de son yıllarda kimyasal gübre, hormon ve zirai ilaç gibi tarımsal girdiler GEREKSİZ şekilde artış göstermiş ve haddinden fazla kullanılmaya başlanmıştır. Bu yüzden de GÜVENİLİR GIDA arayışı meydana gelmiş ve bu konu son derece ciddi bir durum halini almıştır. Böylelikle dünya nüfusu organik gıdalara yönelmeye başlamıştır. Ancak bu noktada bazı önemli kriterler olmakla birlikte genel itibariyle tüketici bu kriterler konusunda bilgi sahibi değildir. Bu durumu kullanan fırsatçılar organik olmayan ürünleri organik diye pazarlamaktadırlar. Tüketici de bu tarz ayrımı tam anlamıyla yapamadığından organik olmayan ürünleri organik diye satın almaktadırlar. Buna bağlı olarak da bu gıdalara sirayet eden zararlı maddelere farkında olmadan maruz kalmaktadırlar. Peki organik tarım nedir ve şartları nelerdir?
Organik Tarım Nedir?
Temel olarak organik tarım gereksiz ve bilinçsiz olarak kullanılan ilaç, gübre gibi girdilerin ekosistemde oluşturduğu hasarın ve ekolojik dengenin yeniden tesisi için son derece gerekli bir durum haline gelmiştir. Organik tarım nedir; ekolojik dengeyi bozmadan doğal ve kültürel yöntemlerle tamamen doğal yollarla elde edilmiş materyalleri toprağa geri kazandırmak suretiyle SAĞLIKLI ve GÜVENİLİR gıda ve de buna ek olarak sürdürülebilir tarım yapmaktır. Ayrıca pestisit olarak adlandırdığımız tarım ilaçlarının kullanımını tamamen sonlandırarak doğal yollarla sentezlenmiş bitki özleri, dayanıklı tohum kullanımı ve doğada bulunan hastalık ve zararlılara karşı faydalı böcekler kullanılmaktadır. En basit olarak verebileceğim örnek Uğur Böceğidir.
Organik tarım aynı zamanda üretici içinde birçok konuda tasarruf sağlamaktadır. İlaç kullanımı yok, daha az gübre, daha az toprak işleme buna bağlı olarak ta akaryakıt ve işçi girdilerinden %50 ’den fazla tasarruf sağlamaktadır. Ayrıca ekosistem açısından bakacak olursak daha yaşanabilir bir dünya, daha güvenilir gıda ve de sürdürülebilir bir tarım anlamına gelmektedir.
Gelelim bir ürünün organik olup olmadığını nasıl bilebiliriz konusuna! Bu sorunun cevabı hiç de basit değil. Bunun cevabını verebilecek yetkili ve uluslar arası sertifikasyon kurumları var. Bu kurumlar sadece ürün sertifikasyonu değil aynı zamanda Organik tarım yapılan yerleri denetlemek ve yapılacak yerleri tayin etmek gibi görevleri de vardır. Bu kurumlardan benim bildiğim ve aynı zamanda uluslar arası entegrasyonu ve sertifikasyon sağlayan CERES isimli bir kurum bulunmaktadır. Bu konudan ayrıca Tarım ve Köy işleri Bakanlığına bağlı Organik Tarım Bilgi Sistemi adında veri tabanı bulunmaktadır.
Organik tarımın şartlarına gelecek olursak onları da kısaca maddeler halinde sıralayalım. Ancak bu noktada kesin ve net şartlar olması hasebiyle mevzuattan bağımsız yazmak imkânsız. Bu nedenle alıntı yapmak zorundayım.
Organik Tarımın Şartları
- Organik bitkisel üretimde toprağın biyo-çeşitliliğini geliştiren, toprağın organik maddesini koruyan veya artıran, toprağı sıkıştırmayan ve erozyonu engelleyen toprak işleme teknikleri kullanılır. Organik tarımda kullanılan üretim teknikleri çevre kirliliğini engellemeli veya minimuma indirmelidir.
- Bir işletmede, organik tarım metodu ile üretilen ürün ile aynı tür ve çeşitten olan ya da bu ürünlerden kolaylıkla ayırt edilemeyen geleneksel ürünler bir arada üretilemez.
- Bitkisel üretimde bina ve tesislerin temizliği ve dezenfeksiyonu için ülkemiz tarımsal üretiminde genel olarak bu amaçla kullanımına izin verilen girdiler kullanılır.
- Organik tarımda, topraksız tarıma izin verilmez.
- Organik tarımda toprak verimliliği, sürdürülebilirliği, biyo-çeşitliliğin korunması ve geliştirilmesi, toprak erozyonu ve sıkışmasının önlenmesi ve toprak ekosistemi aracılığıyla bitkilerin beslenmesi esastır.
- Organik bitkisel üretimde, gereksiz ve toprakta erozyona neden olacak şekilde toprak işleme yapılamaz.
- Çok yıllık ekim nöbeti programı içerisinde baklagiller ve derin köklü bitkilerin yetiştirilmesi sağlanır veya yeşil gübreleme yapılır.
- Organik üretimden gelen hayvan gübresi ya da organik materyallerin tercihen her ikisinin de kompost edilmiş olarak kullanılmasına izin verilir.
- Toprak koşulları ile topraktaki veya bitkideki besin maddelerinin yararlılığının artırılması için ülkemiz tarımsal üretiminde genel olarak kullanımına izin verilen genetiği değiştirilmemiş mikroorganizma preparatları kullanılır.
- Tohum; genetik olarak yapısı değiştirilmemiş, sentetik pestisitler, radyasyon veya mikrodalga ile muamele görmemiş biyolojik özellikte üretilmiş olmalıdır. Fide; organik tohum veya ana bitkiden elde edilmiş olmalıdır. Fidan ve anaç; organik materyallerden elde edilmiş olmalıdır.
- Hastalık ve zararlılara dayanıklı tür ve çeşit seçimi yapılır.
- Uygun ekim nöbeti hazırlanır.
- Uygun toprak işleme yöntemleri uygulanır.
- Kültürel, biyolojik ve biyo-teknik mücadele metotları uygulanır.
- Sanayi ve şehir atık suları ile drenaj sisteminden elde edilen drenaj suları organik tarımda kullanılamaz
- Sulama suyu çevre kirliliğine yol açmamalıdır.
- Sulama, toprak yapısında bozulmaya ve erozyona yol açmamalıdır.
- Organik ürünlerin hasadında kullanılan teknik araç ve gereçlerin ekolojik tahribat ve kirlilik oluşturmaması gerekir.
- Elle toplama materyalleri ürünün organikliğini bozmayacak yapıda olmalıdır. Toplama materyalleri hijyenik olmalıdır.
