Karaciğer Yağlanması Nedir?
Günümüzde obeziteyi çağımızın vebası olarak düşünmeye başladık. Gün geçtikçe artan ve beraberin pek çok hastalığı getiren oldukça tehlikeli bir durum halini aldı. Karaciğer yağlanması ise obezitenin başımıza ördüğü çoraplardan yalnızca bir tanesi. İdeal kilomuzdan uzaklaştıkça yağ yüzdemizdeki artışla beraber sağlımızdan da uzaklaşmaktayız. Karaciğer yağlanması yanlış beslenme uygulamaları, kötü beslenmeye dayalı ve hareketsiz yaşam tarzına bağlı olarak gelişebilmektedir. Yine benzer şekilde tedavisinde de başta doğru ve iyi beslenme ve düzenli egzersiz yer almaktadır. Karaciğer yağlanmasının pek çok tipi olmasına rağmen bugün inceleyeceğimiz kısmı alkole bağlı olmayan (NAFLD) karaciğer yağlanması hastalığıdır.
Ortalama bir karaciğer yaklaşık 1.4-1.7 kilogramdır. Karaciğerin bu ağırlığının en az %5 fazlası kadar yağ toplaması durumu ise karaciğer yağlanması olarak adlandırılır. Özellikle insülin direnci tanısı almış kişilerde daha sık rastlanmaktadır. Bu durum genel popülasyonun da yaklaşık %30 ‘unda görülebilmektedir. İnsülin direncine sahip bireylerin yüksek kiloyla beraber karaciğer yağlanmasının da görülmesi yaygın bir durumdur. Eğer insülin direnciniz varsa mutlaka bir kan tahlili ile karaciğer fonksiyonlarınızı mercek altına almalısınız.
Karaciğer vücudumuzun doğal detoks merkezidir. Kanı zararlı olan toksin maddelerden arındırır. Bu sayede bizi ( kanser gibi) pek çok hastalığa yakalanmaktan korur. Ancak karaciğerin yağlanması durumu karaciğerin işlevini yerine getirmesinde aksaklıklar yaşamasına sebep olur. Kanın toksinlerden yeterli arınmaması (kanın yetersiz temizlenmesi), tüketilen besinlerin vücutta kullanılabilir hale dönüştürülememesi gibi durumlar yaşanabilmektedir.
Karaciğer Yağlanması Neden Olur?
Karaciğer yağlanması nedenleri şu şekilde sıralanabilir;
- Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmasının oluşmasındaki temel sorun beslenmedeki hatalardan kaynaklanmaktadır.
- İnsülin direncine bağlı yüksek kan şekeri,
- yüksek protein içerikli beslenme,
- beslenmede fazla doymuş yağ içeriğine bağlı yüksek trigliserit,
- yüksek kolesterol seviyelerinin olması karaciğerin yağlanmasına sebep olan başlıca durumlardandır.
- Benzer şekilde bel/kalça oranı da bu hastalığın oluşmasındaki risk faktörlerinden bir diğeridir. Erkekler için bu değer 1’in altında ve kadınlar için ise 0.8 olarak kabul edilmektedir. Eğer bel/kalça oranınız güvenli aralığın üzerinde ise bir uzmana başvurunuz. Bu kişilerin bir diyetisyen eşliğinde ideal kilolarına ulaşması, doymuş yağdan fakir yani; paketli ve trans yağ içeriği yüksek ürünlerin, kırmızı et ve hayvansal ürünlerin, sakatat ürünlerinin, katı yağ dediğimiz margarin ve tereyağı ürünlerinin azaltılması ve besin değeri zengin yani; yüksek sebze ve meyve içeriği, protein için beyaz et kaynakları, lif miktarınca zengin, yeterli içeriğe sahip bir beslenme programı uygulaması acil olarak gerekmektedir.
- Yine benzer şekilde sedanter dediğimiz hareketsiz bir yaşam stilinden aktif yaşam stiline geçilmesi, haftada en az 150 dakika aktif olmak da hastalığın seyrinin pozitif yönde değiştirilmesine destek sağlar. Doğru bir beslenme programı ile hastalığın etkilerinin hafifletilmesi mümkündür.
Karaciğer Yağlanması Belirtileri Nelerdir?
Yağlı bir karaciğer için bazı belirtilere bakacak olursak;
- halsizlik,
- aşırı yorgunluk hissi,
- gözlerde ve ciltte sararma,
- sırtta veya yüzde sivilcelenme,
- en göze çarpanı olan midenin üst kısmında şiddetli ağrı ve doygunluk hissi karaciğer yağlanmasının bazı belirtilerindendir.
Ancak kimileri herhangi bir belirti göstermeden de karaciğer yağlanması durumunu yaşıyor olabilir. Bunun için ise etkilerin oluşumu beklenmeden düzenli bir kan tahlili ile laboratuvar bulgularından yararlanılmalıdır. Özellikle ALT ve AST ‘nin yükselmesi de(normalinden 1-4 kat) bize karaciğer fonksiyonlarındaki olası bir soruna işaret etmektedir. Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmalarının %5 ‘i yaklaşık 7 yılda siroza dönüşmekte ve %1.7’si ölüm ile sonlanmaktadır.
Tedavisi Nasıl Olmalı?
Vücudumuzda meydana gelen değişimlere kulak vermeli ve takibini iyi yapmalıyız. Yanlış uygulamalara başvurmaktan kaçınmalıyız. Beslenme programı kişiye özeldir, her program herkes için uygun değildir. Şifa ararken yaptığımız uygulamalar bizi daha da hasta edebilir. Daha da kötüsü bunu oldukça geç fark edebiliriz. Bu sebeple siz de ideal kilonuza ve sağlığınıza kavuşma serüveninize, karaciğer yağlanması tedavisi için bir uzman hekimden destek alarak doğru adımlarla ilerleyiniz.
Sağlığı olanın umudu, umudu olanın her şeyi var demektir.
