Yoğurt otu, Latincede Galium aparine olarak adlandırılır. Kökboyası familyasından bir bitkisidir ve galium kelimesi, gala kelimesinden türetilmiş olup “süt” anlamındadır. Eski zamanlarda bitki, peynir yapımında kullanıldığı için bu ismi almıştır. 300’den fazla alttürü bulunur ve anavatanı Asya ile Avrupa’dır. Ülkemizde özellikle ege ve Akdeniz bölgeleri ile Bolu, Ankara civarında bulunmaktadır. Çok yıllık bir bitki olduğundan dolayı bir sefer yetiştiği yerde uzun yıllar yeniden yetişebilir. Peki, yoğurt otunun faydaları nelerdir?
Bitkinin sapları uzun ve çiçekleri salkım şeklindedir. Yeşil ve beyaz renktedir. Bazı bölgelerde yapışkanotu, sünnetlice, çobansüzeği, kazotu isimleriyle de bilinmektedir. Sapında tüyler bulunur ve bunlar sayesinde bitki, her yere rahatlıkla tırmanabilir. Sarmaşık gibi yüzeylerde ilerleyebilmektedir. Bala benzeyen tatlı bir koku salgılamasına karşın acımtırak bir tada sahiptir.
Dünyanın farklı yerlerinde yapılan arkeolojik kazılarda Cilalı Taş Devrinde yoğurt otu türlerine ve tohumlarına ait kalıntılara ulaşılmıştır. Bu da bitkinin çok eski zamanlardan bu yana bilindiğini gösteriyor. Özellikle peynir yapımında kullanılmış olduğu biliniyor. İrlanda’da kahve yerine içiliyor. Çok farklı şekillerde bugün de kullanımına devam ediliyor.
Dona karşı dayanıklı olan bitki, bugün bahçelerde dahi rahatlıkla yetiştirilebiliyor. Hasadı mayıs ile kasım ayları arasında, uzun süre yapılabiliyor. Kurutulmasıyla özelliğini çok daha uzun süre muhafaza edebiliyor. Fakat yine de taze toplanmış, içeriğindeki uçucu yağı kaybetmemiş bitkilerden daha iyi verim elde ediliyor.
Yoğurt Otunun Çeşitleri
Yoğurt otu 300’den fazla alt dala sahip bir bitkidir ve üç çeşidi vardır. Bunların her birinin şifa özellikleri aynıdır. Birbirinden ayrılma nedenleri, yetiştikleri yerler ve şekilleri itibariyledir. Bunlardan ilki aynı adı taşır. Yüksek yerlerde yetişir ve boyları 60 santimetreye kadar çıkabilir. Dik şekilde büyür ve altın sarısı renkte çiçeklere sahiptir. Bal kokusunu andıran bir kokusu vardır.
İkinci türü yapışkan otudur. Tarlalarda ve çayırlarda rahatlıkla bulunur. 120 santimetreye kadar boyları uzayabilir. Saplarında küçük kancalı dikenleri yer alır. Küçük beyaz çiçekleri vardır ve tırmanıcı özelliği ile bulunduğu ortamda sarmaşık gibi tırmanabilir.
Üçüncü türü çoban süzgecidir. Yol kenarlarında ve çalılarda yetişir. Sarı ya da beyaz renkte çiçeklere sahiptir. Bitki, çiçek açma döneminde yana doğru yatar.
Yoğurt Otunun Faydaları
Bitkinin pek çok faydası vardır. Düzenli ve bilinçli kullanıldığında kişinin yaşam standartlarının yükselmesine yardımcı olur. Bunlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz:
- Yoğurt otu, karaciğer zarında biriken toksinlerin atılmasında yardımcıdır. Bu toksinler idrar yolu ile vücuttan atılır.
- Var olan kırışıklıkların azaltılmasına ve görünümün iyileştirilmesine yardımcı olur.
- Lenf hormonlarına karşı etkili besinlerden birisidir ve düzensiz çoğalan tiroitleri düzenler. Yapılan araştırmalarda lenf kanserine karşı adeta bir kalkan görevi gördüğü belirlenmiştir.
- Bitki, kanda bulunan kan yapıcı hücreleri arttırmakta, bu da demir eksikliğinin giderilmesinde yardımcı olmaktadır. Üstelik kandaki trombosit hücrelerini dengelemekte, ödem oluşma riskini azaltmaktadır.
- Çay olarak tüketildiğinde idrar söktürücü ve ödem attırıcı etkisi bulunmaktadır.
- Ağız sağlığında etkilidir. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde sık sık ortaya çıkan ağız içi yaralarının giderilmesinde doğal ilaç etkisi gösterir. Gargara yöntemiyle kullanıldığında ağız içi enfeksiyonlarının azaltılmasını sağlar. Ağız kokusunun giderilmesine yardımcı olur.
- Trombosit hücrelerini dengeleyerek ödemi engellediği gibi zaman içinde kollarda ve bacaklardaki ağrıların azalmasına yardımcı olur. Boyun ve bel ağrıları için evde doğal imkanlarla kremi yapılarak kullanılabilir. Kısa sürede ağrıların kesilmesine yardımcı olmaktadır.
- Sinir hücrelerinde deforme olmuş hücre sayısını azaltarak hücre yenilenmesine yardımcı olur. Ruhsal hastalık yaşanma riskini azalttığı gibi uyku problemlerinden kurtulmayı sağlar.
- Pek çok deri hastalığına karşı kullanılabilir. Özellikle çıban gibi rahatsızlıkları gidermede en etkili yöntemlerden birisidir.
Yoğurt otunun cilde faydaları da bulunmaktadır;
- Özsuyu ile elde edilen karışım, cilt için kullanılmakta, özellikle yüzü gererek kırışıklıkların azaltılmasında etkili olmaktadır.
- Yaşlanma karşıtı etkisi vardır. Vücuda elastikiyet kazandırarak kırışıklık oluşumunu geciktirmektedir.
Yoğurt Otu Nasıl Kullanılır?
Yoğurt otu kullanabilmek için öncelikle sahip olmak gerekir. Bitki, asında dünyanın pek çok yerinde yetiştirilebiliyor. Anavatanı Asya ve Avrupa olduğu için Türkiye’de bolca yetişmektedir. Antalya, Adana, Bolu, Çanakkale illeri çevresinde ve ikliminde bulunabilir. Buralarda kurutularak satışa sunulduğu için Attarlardan temin edilebilir.
Ayrıca doğal ürün satan satıcılardan online alışveriş platformları aracılığıyla da temin edilebilir. Elde edilen bitki ilk olarak çay olarak hazırlanabilir. 1 su bardağı kaynatılmış suyun içerisine 1 çay kaşığı bu bitkiden atarak 3-5 dakika demlenmesini bekleyip ardından süzerek içebilirsiniz. Günde iki bardak çayı idealdir. Tatlandırıcı, şeker, bal ya da limon kullanmazsanız daha iyi etki alırsınız.
Bitkinin çayını hazırladıktan sonra içmek yerine cildinize de uygulayabilirsiniz. Bunun için karışımın biraz soğumasını beklemeli, oda sıcaklığına geldikten sonra bir pamuk yardımıyla cildinizin istediğiniz yerine pansuman yapar gibi uygulayabilirsiniz. 30 dakika kadar bekledikten sonra durulayabilirsiniz. Fakat bunu yapmadan önce cildinizin küçük bir yerinde denemelisiniz. Hassas ciltlerin içeriğe alerjisi olabilir. Eğer kızarıklık, kaşıntı ile karşılaşmazsanız cildinizin geri kalanına uygulayabilirsiniz. Özellikle yüz yıkamada kullanılmakta, yüzdeki lekeleri azalttığı ve kırışıklıklarda azalmaya sebep olduğu gözlemlenmiştir.
Yoğurt otu kremi hazırlamak için öncelikle taze yapraklarından bir miktarını kaynatın ve daha sonra suyunu soğumaya bırakın. Soğuduktan sonra içerisine biraz doğal tereyağı ekleyip iyice karıştırın. Karışımı iki gün boyunca buzdolabından beklettikten sonra kullanabilirsiniz.
Bitkinin herhangi bir şekilde yan etkisi, olumsuz yanı var mı diye aklınıza gelebilir. Herhangi bir ciddi yan etkisi yoktur. Fakat her şeyde olduğu gibi bunda da tüketirken aşırıya kaçmamak gerek. Aksi taktirde fayda bulmak yerine zararla karşılaşılabilir. Özellikle kronik rahatsızlığından dolayı ilaç kullananların kullanmamasında fayda vardır. Yine hamilelerin çayını tüketmemesi daha iyidir.
