Biyolojik ve Toplumsal Cinsiyet Nedir?
Biyolojik cinsiyet çocuğun doğduğu andan itibaren kazandığı kimliktir. Bunun yanında toplumsal cinsiyetin de çocuğun doğduğu zamandan sonra çevresi tarafından atfedilen rolleri kapsamaktadır. Odasının düzenlenmesi anından itibaren duvar renkleri ile başlayan serüven, ilk oyuncaklarının alınması ile rollere bürünme isteği ile birbirini tamamlıyor. Her ne kadar cinsiyet toplumda biyolojik cinsiyet ile adlandırılsa da hormonal dengeler ve ergenlik dönemi ile şekillenen bir yönelim olduğunu söylememiz mümkündür. Peki, çocuklarda cinsellik eğitimi kaç yaşında başlamalı, ebeveynler neler yapmalı?
Çocuklarda Özel Bölgeler ve Mahremiyet Sınırları Nelerdir?
Özel bölgelerin öğretilmesinde farklı isimler ile anlatmak yerine kendi isimleri ile belirtmeli ve bu şekilde tanımlanmalıdır. Kızlarda bu bölgeler vulva, memeler, popo, ağız iken; oğlanlarda bu bölgeleri penis, testisler, memeler, popo ve yine ağız olarak anlatılmalıdır. Toplum tarafından verilen isimler yerine bilimsel isimleri ile aktarılması cinsellik eğitimi açısından hayati önem taşımaktadır. Özel bölgelerin “özel” olarak adlandırılmasının nedenlerinden biri sinir uçlarının yoğun bulunduğu ve derinin ince kaplandığı bölge olması ile açıklanabilir. Çocuklara özel bölgeler aktarıldıktan mahremiyet sınırları açık ve net biçimde verilmelidir. Hijyen ve sağlık sağlayan kişiler açıkça belirtilerek bunların dışındaki kişilerin özel bölgelerine dokunmaya hakkı olmadığı ve bu durumu onaylamamaları gerektiği söylenmelidir.
Erojen bölgelerin (meme, vulva ve popo olmak üzere.) ebeveynler tarafından sosyal medyada paylaşmaması, cinsellik eğitiminde güvenilirlik sağlamak adına en önemli noktalardan biridir. Çocuklarda mahremiyet eğitimi ve tuvalet eğitimi tamamlandıktan sonra hijyen sağlanan zaman diliminde çocuğa bunu tek başına yapabileceği söylenebilir veya vücuduna dokunmak için izin istenebilir. Çocukların anlatılanları uygulama esnasında görmesi bilgilerin kalıcılığını sağlamaktadır.
Cinsellik Eğitimi Kaç Yaşında Başlamalıdır?
Cinsellik doğumdan ölüme kadar var olan bir süreçtir. Çocuk doğduğu andan itibaren cinsellik eğitimi başlamalıdır. Toplumsal cinsiyet rolleri çocuklar doğduğu andan itibaren giyinişi ile oyuncakları tanımladığımız bir süreçtir. Çocuğun ebeveynleri arasında gördüğü romantik ilişkilerden ve rollerden pay biçtiği noktalar vardır. Cinsellik ve mahremiyet eğitimi doğuştan başlamalıdır; şuan aklınızdan henüz başlamadım geç mi kaldım diye düşünüyorsanız hiçbir zaman zarfı geç değildir, en doğru eylem cinsellik eğitimine başlamaktır.
Cinselliğe Ait Sorular Hangi Ebeveyn Tarafından Cevaplanmalıdır?
Bu durum çocuğun yakınlığı ve yatkınlığı ile alakalıdır. Her ailede anne ve baba çocuğu birlikte büyütmeyebilir; böyle durumlarda çocukla mahremiyet eğitimini bakım veren tarafından karşılanmalıdır. Kız çocuklar için anneler; erkek çocuklar için babalar kuramının tam anlamıyla doğru olduğunu söylememiz mümkün değildir. Çocukların bu konuda anne ve babadan her ikisinin de fikrini duymaya ihtiyacı vardır. Ebeveynler fikir birliğine erişip bir ağızdan eğitim vermelidir.
Ebeveynler Neden Cinsellik Eğitimi Vermelidir?
Doğduğumuz andan itibaren bir evin ve ailenin içine doğarız. Temel diyebileceğimiz bilgileri ailede öğreniriz bu bilgiler aynı zamanda hayatımızın sonuna kadar yanımızda taşıdığımız ve birçok fikrimizin zeminini oluşturan öğretilerdir. Öğrendiğimiz ilk bilgiler boş bir çerçeve olan zihnimizde geniş yer bulur. Bu pencereden baktığımızda cinsellik ile ilgili edinilen ilk bilgilerin korku dolu, günah, yapılamaz/aşılamaz kalıplarından uzak olmasını bekleriz; çünkü bu bilgilerin beden ve cinsellik algımıza etkisi tahmin ettiğimizden çok daha fazlasını içerir. Cinsellik alanında ebeveynlerin ağzından çıkan kelimeler gelecekte büyüyüp cinsel kimlik haline gelir. Bundan dolayı sağlıklı bir iletişim, cinsel kavramların doğru aktarımı, başkalarından duymadan sizden duyması ve bunun anektodlar şeklinde üstten bir dil kullanılmadan sohbet formunda verilmesi aklınızda bulunması gereken noktaları oluşturur.
Çocuğum cinsellik hakkında soru sormuyor yine de eğitim vermem gerekli mi?
Kimi çocuklar cinsellik hakkında fazlaca soru sorsa ve bu konuda enerjileri fazla olsa da bazı çocuklar bu konu hakkında sorular yöneltmezler. Bunun nedeni dile getirmekten çekinmek ya da merak etmemek olsa da çocukların böylesi önemli bir konuda olguları sizin ağzınızdan duyması gerekmektedir. Çocukların soracak soruları olmasa da konuyu siz açın ve aktarımda bulunun. Çocuk regl olmadan önce ped kullanımı, reglin fizyolojisi hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Regl olduktan sonra bu bilgilerin verilmesi önem arz etmeyecektir. Keza erkek çocuklar sabah ereksiyonlarını yaşamaya başladıklarında bu durumu tanımlayabilir durumda olmalıdır. Beklediği ve hakkında bilgi sahibi olduğu bir durumun yaşanması çocukta gereksiz bir korku ve çekingenlik yaşanmaması için önemlidir. Unutmayın; En doğru bilgi zamanında ve doğru verilen bilgidir.
Ebeveynlere Öneriler
- Mahremiyet eğitimi ve tuvalet eğitiminin gerçekleştirilmesi için kitaplardan destek alabilirsiniz.
- Mahremiyet bölgelerini oyun esnasında ve hikaye kitapları ile tanıtabilirsiniz.
- Seks pozitif ebeveynlik hakkında en salt bilgiyi alabileceğiniz aynı isimle podcast listesinde yer alan Rayka Kumru önerilerini dinleyebilirsiniz.
- Seks ve cinsellik hakkında en doğru bilgiyi vermek için konuşmaktan ve anlatmaktan çekinmeyin.
Psikolog/Aile Danışmanı Büşra Yiğit
