Kaygı Nedir?
Geleceği tahmin etmemiz pek mümkün olmayabilir, böylelikle beklenmeyen problemlerden ve bu problemleri yönetmek için hazır oluş durumumuz belirsiz olduğundan endişelenmemiz doğaldır. Günlük yada uzun süreli sorumluluklarınız ile ilgili düşünebilir ve ‘Nelere ihtiyacım var?”, “ Ne gibi hazırlık yapmalıyım?” , “ Önceden hazırlık yapmazsam ne olur?” diye kaygı yaşayabiliriz.
Bu gibi düşünceler, sizin için önemli olan konularda/durumlarda zihninizde büyütmeye neden olur. Böyle bir durumda, başarıya ilerleyen yolda engelleri yapıcı bir şekilde kaldırabiliyorsanız, işte bu uygun olandır.
Fakat kaygı seviyesi arttıkça, yoğun ve yüksek oranda endişe ortaya çıkabilir. Kaygı; gelecekle alakalı yoğun ve gerçek dışı endişe, bedensel ve duygusal gerilim ve kaçınma davranışları olarak açıklanabilir.
Kaygı yoğun bir şekilde yaşanıyorsa ve günlük yaşamınızda (evde, okulda, işte) sorumluluklarınızı yerine getirmede yada sosyal ilişkilerinizi etkileyerek güçleştiriyorsa, kaygı azaltma yoluna gitmeniz çok önemlidir.
Kaygıyı Azaltacak 10 Sır
- Kaygılarınız “Ya tekrar olursa” veya “….. ya olursa?” gibi sorulardan oluşuyorsa, bu istenmedik durumu yönetebilmek için bu sorulara yönelik davranışları ve düşünceleri yazılı olarak cevaplayın.
- Aklınıza gelen o istenmeyen düşünceleri tekrarlamaktan ziyade, daha sonra kullanmak için bir yere not yazın. Örneğin, yoğun bir kaygıdan ve düşüncelerden kaynaklı uyuyamıyorsanız, kaygılarınızı yanınıza bulundurabileceğiniz bir not kağıdına yazın. Böylece, zamanı gelince notları yeniden okuyabilirsiniz.
- Kaygılanmamaya çalışmak yada kendinize her zaman her şeyin yolunda ilerleyeceğine dair telkinler vermek, istenmedik bir şekilde daha çok kaygılanmanıza yol açabilir. Kaygınız yoğunlaştığı zaman yada kontrol etmekte zorlandığınız da, aklınızdaki düşüncelerin gerçekleşme ihtimali ve gerçekleştiği zaman o durumlarla nasıl başa çıkacağınızı değerlendirebilmek için kendinize bir takım sorular sorun.
– Bu kötü şeyin olabilme ihtimali ne kadar?
– Bu olursa sonucu en kötü ne olur? En iyi ne olur? En muhtemel ne olur?
– Bu kötü şeyin olmaması için ne yapabilirim?
-Başa çıkabilmek için neler yapabilirim?
- Belirsizliklere karşı hoşgörülü, toleranslı ve sabırlı olmayı öğrenmek, kaygıyı kontrol altına almanın önemli bir etkenidir. Gelecek ile ilgili ne kadar hazırlık yaparsanız yapın, kontrol edilemeyen ve öngörülemeyen durumlar olacaktır. Belirsizlik kaçınılmazdır bunu ne kadar çok kabullenirseniz, olası durumlarla başa çıkmak o kadar kolay olur.
5.Korkuktuğunuz bir duruma tekrarlı olarak maruz kalmaz, kaçınma eylemlerini azaltmada en iyi yoldur. Örneğin, eğer ki bilmediğiniz insanların olduğu bir ortamda kaygı yaşıyorsanız, yeni bireylerle tanışmak, tanımadığın insanlara merhaba diyebilirsiniz. Bu durumla yüzleşmek ilk zamanlar sizi rahatsız edebilir, fakat zamanla ve sabırla anksiyeteniz azalacaktır.
- Kendinizdeki ilerlemeyi ve gelişmeyi kontrol edebilmek için kayıt tutunuz. Bu kaygıyı azaltma yöntemlerinizin verimliliğini görmenizi sağlar. Kaygılanmanıza neden olan inanç ve davranışlarınızın değişimini gözlemlemek, neyin işe yarayı yaramadığını fark etmenizi sağlar. Bunu kolayca takip edebilmek için bir tablo yapabilirsiniz, not defteri yada telefonlar uygulamalarını da kullanabilirsiniz.
- Aşama aşama kas gevşetme egzersizleri, vücudunuzun normal rahat yapısına ulaşmasını sağlar. Ayrıca kaygıdan dolayı, kaslar tekrar gerildiğinde, kendi bedeninizi tekrar nasıl gevşeteceğinizi öğrenmenize yardımcı olur.
- Nefes egzersizi, stresli ve kaygılı zamanlarda sakinleşmek için kullanılan diğer bir yöntemdir. Omuzlar aşağıda olacak şekilde rahat duruş pozisyonu alarak, nefes aldığınız zaman göğsünüz değil karnınız şişecek şekilde uygulayabilirsiniz. Bu tekniği uygularken 3 saniye nefes alıp 4 saniye nefesi tutup 7 saniyede nefesi vermelisiniz.
- Her gün düzenli olarak 30 dakika egzersiz yapmak kaygıyı azaltır. Sabır gerektirir- olumlu bir etki almak birkaç ay sürebilmektedir.
- Kaygıyı baş etme ile ilgili farklı kaynaklardan bilgi alabilirsiniz yada kaygı bozuklukları konusunda uzmanlığı olan psikolog ile görüşebilirsiniz.
Uzman Klinik Psikolog Özge Sarıca
