Gelişimsel Değerlendirme ve Araçları
İçindekiler
Gelişimsel Değerlendirme ve Aşamaları
Gelişim bir bütündür ve gelişim alanları birbirini etkiler. Gelişimsel değerlendirme çocukların yaşlarına göre uygun becerileri yerine getirip getirmediklerine bakmak amacıyla yapılmaktadır. Gelişimsel değerlendirme için bir problem durumunun var olması gerektiğini düşünmek doğru değildir. Her şey yolunda gitse de çocukların rutin gelişimsel değerlendirmeleri çocuk gelişimciler/çocuk gelişimi uzmanları tarafından mutlaka yapılmalıdır. Değerlendirme sonucunda çocuk kendinden beklenen becerileri yerine getiriyorsa mevcut becerilerin desteklenmesi sağlanmaktadır. Eğer çocuk yaşına uygun becerileri yerine getiremiyorsa ya da getirmekte zorlanıyorsa bu durumda uygun erken müdahale programı belirlenerek uygulanmaya başlanmaktadır. Gelişimsel gecikmeler ne kadar erken fark edilirse sürece o kadar erken başlanacaktır. Dolayısıyla daha olumlu sonuçlar alınacaktır. Gelişimsel değerlendirme tek bir seansla sınırlı kalmamalı, gelişim takipleri uygun aralıklarla yapılmalıdır.
Erken Çocukluk Dönemi
Gelişim kişiye özgü ve her çocuğun gelişimi farklı ilerleyebilmektedir fakat kritik dönemlerde çocukların yerine getirmeleri gereken bazı beceriler mevcuttur. Çocuklar arasında kıyaslama yaparak’’ Benim çocuğum neden hala yapmıyor’’ diye düşünmek endişe duymanıza yol açabilir ancak ‘’Nasılsa yapar’’ diye düşünerek süreci ertelemek de olası bir gelişimsel gecikme durumunda erken müdahale sürecinin engellenmesine sebep olabilir. Bu sebeple bebeklerin/çocukların gelişimi çocuk gelişimciler/çocuk gelişimi uzmanları tarafından rutin olarak değerlendirilmelidir.
Orta Çocukluk ve Ergenlik Dönemi
Gelişim ilerleyen bir süreçtir ve her dönemin kendine özgü özellikleri mevcuttur. Ebeveynlerin dönem özelliklerini bilmeleri süreci daha sağlıklı geçirmelerine yardımcı olacaktır. Bu dönemde ebeveyn-çocuk ilişkisi, iletişim oldukça önemli olmakla birlikte gelecek yıllara da zemin hazırlayacaktır. Yine ebeveynlerin çocuklarını yetiştirirken yaşadığı zorluklar konusunda profesyonel destek almaları rahatlamalarına yardımcı olacağı için gelişimsel danışmanlık almak fayda sağlayacaktır.
Gelişimsel Değerlendirme Araçları
Gelişimsel değerlendirme söz konusu olduğunda akla ilk gelen şey araçlar olsa da araçlar tek başına asla yeterli değildir. Bu amaçla kullanılan araçlar çocuğun gelişiminin ne durumda olduğunu objektif olarak görmeyi sağlarken, değerlendirme sırasında ortamın uygunluğu, çocuğun durumu, değerlendirmeyi yapan uzmanın gözlemleri gibi pek çok etken değerlendirme sürecinde etkilidir.
En sık kullanılan araçlar;
- DENVER II Gelişim Tarama Envanteri
- Ankara Gelişim Tarama Envanteri
- Gazi Erken Çocukluk Değerlendirme Aracı
- Bayley III Gelişim Tarama Ölçeği
