Beslenmede Renklerin Önemi
Daha sağlıklı bir yaşam, daha güçlü bir bağışıklık ve daha iyi bir ruh hali için yeterli ve dengeli beslenme oldukça önemli. Yeterli ve dengeli beslenmenin bir parçası olan renkli beslenme son zamanlarda daha sık konuşulur hale geldi. Peki, renkli beslenmenin insan sağlığındaki önemi nedir?
Bitkiler renklerini içerdikleri fitokimyasallardan almaktadır. Fitokimyasallar, bitkilerin doğasında bulunan bitkilere aroma, renk ve tat veren bileşenler olarak tanımlanmaktadır. Flavonoidler, likopenler ve polifenoller gibi birçok farklı türü bulunan fitokimyasallar kuvvetli antioksidan aktiviteye sahip olup antikarsinojenik aktivite ile tümör ve kanser oluşumunu önlemektedir. Antioksidan ve antikarsinojen özelliklerinin yanı sıra antiinflamatuar, antialerjen ve antimikrobiyal özelliklere sahiptir. Tüm bu nedenlerden ötürü sebze meyve tüketimi insan sağlığı açısından oldukça önemlidir.
Sağlıklı beslenmek adına farklı renklerdeki besinlerin tüketildiği beslenme modeline gökkuşağı beslenme modeli denilmektedir. Gökkuşağı beslenmede, farklı renklerdeki sebze ve meyveler bir arada kullanılarak yeterli miktarda vitamin, mineral ve biyoaktif bileşenlerin alınması amaçlanmaktadır. Kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi-mor ve beyaz olmak üzere toplamda 6 farklı renk esas alınmıştır. Günlük beslenmede bu 6 renge sahip besinlere yer vermek amaçlanmaktadır.
Renkli Beslenme İçin Besin Renkleri
Kırmızı renkli besinler
Meyve ve sebzelere kırmızı rengi veren ana bileşen likopendir. Likopen ve antosiyaninler antioksidan özellik göstererek serbest radikal oluşumunu önler. Kalp hastalıkları, Alzheimer ve prostat başta olmak üzere çeşitli kanser türlerine karşı koruyucudur. Kan basıncını ve organ fonksiyonlarını düzenler ve immün sistemi destekler. Kırmızı renkli besinlerin bir miktar yağ ile pişirilerek tüketilmesi likopenin vücutta kullanılabilirliğini artırmaktadır.
Domates, çilek, kırmızı biber, kırmızı elma, nar, karpuz, kiraz, vişne, pancar gibi besinler bu grupta yer alır.
Turuncu renkli besinler
Turuncu besinler beta-karoten açısından zengindir. Bağışıklık fonksiyonlarını iyileştirir ve göz sağlığı için oldukça önemlidir. C vitamininden de zengin olan turuncu renkli besinler yüksek oranda lif içerir ve hastalıklara karşı koruma sağlar.
Portakal, havuç, mandalina, balkabağı, zerdeçal, kayısı, şeftali, cennet hurması ve mango gibi besinler bu grupta yer alır.
Sarı renkli besinler
Sarı renkli besinler yüksek C vitamini içerir ve yüksek lif kaynağıdır. Toksinlerin atılmasına yardımcı olur ve vücut direncini artırır. Beyin ve kalp damar sağlığını korumaya yardımcı lutein ve zeaksantin bileşiklerini içerir. Potasyum açısından da zengin olan bu besinler kan basıncının düzenlenmesine yardımcı olur.
Limon, muz, ananas, mısır, zencefil, sarı elma, sarı biber gibi besinler bu grupta yer alır.
Yeşil renkli besinler
Yeşil yapraklı sebzeler klorofil ve izotiyosiyanat açısından zengindir. Bu bileşikler antikarsinojen etki göstererek karaciğerdeki kanserojen maddelerin etkisini azaltır. Cilt ve diş sağlığını açısından faydalı olan yeşil renkli besinler yüksek lif içeriği sayesinde sindirimi destekler ve bağırsak sağlığını olumlu yönde etkiler. Karaciğer ve böbreklerdeki zararlı toksin maddelerin atımına yardımcı olur. Kalp sağlığını korur ve kilo kontrolüne yardımcı olur.
Ispanak, brüksel lahanası, yeşil elma, brokoli, avakado, maydanoz, dereotu, kivi, marul, salatalık, yeşil biber, taze soğan, roka, bakla, semizotu, bezelye, yeşil zeytin gibi besinler bu grupta yer alır.
Mavi – mor renkli besinler
Bu gruptaki besinler resveratrol içermektedir. Antioksidan ve antiinflamatuar özellikleri sayesinde serbest radikal oluşumunu önler hastalıklara karşı direnç oluşturur. Antosiyonin içeriği ile kalp ve damar sağlığını destekler kansere karşı koruma sağlar. Beyin fonksiyonlarını güçlendirir ve kan şekerini dengeler.
Mor lahana, patlıcan, böğürtlen, mürdüm eriği, mor havuç, üzüm, yaban mersini, gibi besinler bu grupta yer alır.
Beyaz renkli besinler
Antokstantin pigmenti içeren beyaz renkli besinler kalp damar hastalıklarına ve kansere karşı koruyucudur. Antibakteriyel özellikleri nedeniyle hastalıklara karşı koruma sağlar ve immün sistemi destekler.
Sarımsak, soğan, karnabahar, kereviz, mantar, hindistan cevizi, kuru fasulye, nohut, ceviz, lahana gibi besinler bu grupta yer alır.
Sağlıklı bir yaşam için günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketilmelidir. Farklı renklerdeki sebze ve meyvelerin vitamin, mineral ve biyoaktif bileşen içeriği birbirinden farklıdır. Bu nedenle öğünlerde çeşitlilik sağlanmalı ve farklı renklerdeki besinler bir arada tüketilerek vücuttaki kullanımı artırılmalıdır.
O halde sen de renkli beslenme ile beslenmeni renklendir.