İçindekiler
Bademcikler, boğazın arkasında, her iki tarafta toplam iki tane olmak üzere bez benzeri yapılardır. Bademcikler savunma sisteminin bir parçasıdır ve enfeksiyonla savaşmaya yardımcı olabileceği düşünülmektedir. İlk reaksiyon, vücuda solunum yolu ile giren mikroorganizmalara yöneliktir. Ancak bazı insanlar için bademcikler enfeksiyonu önlemekten ziyade kalıcı iltihaplanma (bademcik iltihabı) ve bademcik taşı gibi hastalıklara neden oldukları için zararlı olabilmektedir. Bu gibi durumlarda bademciklerin alınması veya doktorunuzun önerdiği şekilde başka tedavilerin uygulanması gerekebilmektedir.
Bademcik Taşı Nedir?
Bademcik taşı; yiyecek artıkları, mukus ve bakterilerin birikmesi nedeniyle bademcikler üzerinde oluşan sert tortulardır.
Kronik bademcik enfeksiyonlarında sıklıkla tonsil kripta denilen çukurumsu yapılarda peynire benzer iltihaplar birikme gösterebilmektedir. Bunların bir kısmı yutma esnasında dışarı atılabilmektedir. Ancak bazı mineraller bu iltihapların üzerine çökmesi sonucunda bademcik taşları oluşmaktadır.
Bademcik Taşı Neden Olur?
Bademcikler, anatomilerine göre belirli yarıklar, tünelleri ve çukurlardan oluşur. Bu alanlar ölü hücre, mukus, tükürük, yemek artıkları ve bakterilerin birikmesi için uygun bir ortam oluşturur. Bademciklerin içbükey yapılarında bu kalıntıların birikmesi ve sıkışması bademcik taşlarının oluşmasına neden olur. Bakteriler ve bazı mantarlar bu tortuları besin olarak kullanır. Bunun sonucunda enfeksiyon ve ağız kokusu oluşur.
Bu ana sebepler dışında bazı başka sebepler de bademcik taşı oluşumuna sebep olur:
- Ağız ve diş bakımının ve hijyeninin eksik ve yetersiz olması
- Kronik sinüs sorunları yaşıyor olmak
- Bademcik yapısının büyük yapılı olması
- Tonsilit dediğimiz kronik bademcik iltihabına sık kapılıyor olmak.
Sırf bu sebeplerden dolayı ağız ve diş sağlığı bakımına önem vermek bademcik taşı oluşumunun azaltan nedenler arasındadır.
Bademcik Taşı Belirtileri Nelerdir?
Bademcik taşı belirtileri birçok zaman belirti bile göstermezken bazı zamanlarda ise şu belirtileri göstermektedir:
- Öksürük nöbetlerine neden olabilmektedir.
- Boğazda yabancı bir nesne varmış hissi verir.
- Zaman zaman boğulma hissi verir.
- Ağızda çoğu zaman metalik bir tat bırakır.
- Belirli bir boğaz ağrısı yapar.
- Ağızda hiç de hoş olmayan bir koku ortaya çıkar.
- Yutma güçlüğü hissedilebilmektedir.
- Bazı zamanlarda da kulağa vuran ağrı söz konusudur.
Bilimsel araştırmalar, her 4 kişiden 3’ünün sıklıkla bademcik iltihabı geçirdiğini ve kötü bir kokudan şikayet ettiğini gösteriyor. Bademcik taşlarından kaynaklanan ağrı kulaklarınıza zarar verebilmektedir. Bu nedenle kulak ağrısı olan hastalarda bu olasılıkların göz önünde bulundurulmasında fayda vardır.
Bademcik Taşı Nasıl Temizlenir?
Bazı hastalar bademciklerine bastırarak ve sıkıştırarak bademcik taşını çıkarabiliyorlar. Ancak dikkat edilmesi gereken bir nokta, bu işlem kontrolsüz bir şekilde yapılırsa bademciklerin yapısı çok hassas olduğu için bademcik kanamasına neden olabileceğidir. Bu yüzden gergin olmadan yapılmalı, oldukça nazik davranılmalıdır. Bu nedenle kulak burun boğaz uzmanlarına düzenli olarak ziyarete gelen hastalar bulunmaktadır.
Bademcik taşları, bademciklere uygulanan yıkama aparatlarıyla temizlenir, tekrarlamaması için tuzlu suyla gargara yapılması önerilmektedir, yine mekanik basıyla dokunma sağlanarak taşların düşmesi sağlanabilir. KBB Uzmanları bademcik taşı temizlerken küret denilen bir alet kullanmaktadırlar. Ancak bademcik taşlarıyla ilgili sorun hastanın toleransını aşıyorsa ve önleyici tedbirlerle ortadan kaldırılamıyorsa başka tedaviler kullanılabilir.
Örneğin; zorunlu kalınan bazı durumlarda kalıcı sonuç getiren ameliyat teknikleri de vardır. Bunlar; bademcik gözeneklerini tıraşlamak (cryptolysis) veya Thermal Welding yöntemiyle bademciklerin tamamını almak (tonsillektomi),
Şırınga İle Temizlemek Mümkün Mü?
Evet mümkündür. Şırınga ile basınç sağlayarak çok fazla sertleşmemiş bademcik taşlarını sökmek oldukça etkili bir yöntemdir.
Bademcik Taşı Tedavisi
Genellikle bademcik taşları tedavi gerektirmez. Çoğu insan dil uçlarıyla bademcik taşlarını yerinden oynatabilmektedir. Bademciklerin hafif tazyik sağlayacak bir cisimle yıkanması da bu sorununu çözümünde etkili bir yöntemdir. Ilık ve tuzlu su ile hazırlanana karışımla yapılan gargara bademcik enfeksiyonunun olumsuz etkilerini yok edebilmektedir. Bunların yanı sıra ise daha zorlu durumlar için yapılması gerekenler şunlardır;
- Küretaj: Daha büyük bademcik taşlarını çıkarabilmek için küretaj gerekebilmektedir.
- Lazer: Diğer bir seçenekse bademcik yüzey alanını lazer yardımı ile azaltmak ve düzleştirmektir. Bu uygulama lokal anestezi altında gerçekleştirilmektedir.
- Cerrahi Müdahale: Çıkması zor görünen ve çıkmayan bademcik taşlarına bir de kötü koku eşlik ediyorsa tonsillektomi(bademciklerin alınması) uygulanması doğru seçenektir.
Ameliyat Etkili Bir Çözüm Mü?
Vücudu virüs ve bakterilerden korumak görevlerini yapan bir organımız da bademciklerdir. Bağışıklık sistemi için bademcikler gerçekten önemlidir ancak vücut için olmaz ise olmaz sayılamazlar. Bademcik taşı şikayetlerinizi katlanılamaz hale geldiğinde bademcikleri aldırmak en doğru ve etkili yöntemdir. Peki, yutulursa ne olur?
Bademcik Taşı Yutulursa Ne Olur?
Bademcik taşı doğal olarak düşer veya yutulduğunda yemek borusundan mideye doğru hareket eder. Küçük taşlar mide asidi ile çözülebilmektedir. Büyük ve çözünmeyenler dışkı ile sindirim sisteminden atılmaktadır. Bademcik taşlarını yutarsanız, kabızlık olmamasına dikkat etmek son derece önemlidir. Bol su için ve lif açısından zengin besinler yemeye çalışın. Mümkünse, kolonunuzu temizlemeye yardımcı olması için bir müshil alın. Bademcik taşları mideye zarar vermez. Bağırsaktan kolayca atılır. İshali hızlı bir şekilde tedavi ettiği için seçilen bir yoldur. Başka bir önemi yoktur.
Doğal Tedavi Seçenekleri
- Elma Sirkesi: Elma sirkesini su ile seyrelterek gargara yapmak, sirkenin asidik yapısı sayesinde bademcik taşlarını yok etmekte etkilidir.
- Limon Suyu: Limon suyu kendiliğinden sahip olduğu asitsel yapısıyla bademcik taşlarını yok etmenin en etkili yollarından biridir. Limonlu suyu yutmadan evvel mutlaka 1 dakika kadar bademcik taşlarının olduğu bölgede gezdiriniz.
- Tuzlu Su ile Gargara: Tuzlu su anti bakteriyel özelliğe sahiptir. Tuzlu su taşları yumuşatabilmektedir. Gargara işlemi sayesinde ağzınızdaki mikroplardan da kurtulabilirsiniz.
- Yoğurt: Yoğurdun içinde bulunan probiyotikler bademcik taşı oluşumunu engeller. Ayrıca oluşmuş olanların ortadan kalkmasına da sebep olmaktadır.
