Zeytinyağı, günümüzde tüketimi en yaygın olan yağlardan bir tanesidir. Bu yaygınlık sağlığa verilen önem ve toplumun bilinçlenmesiyle birlikte daha da artmıştır. Zeytin meyvesinden yapılıp yenilebilen zeytinyağı da, her meyvede olduğu gibi bir raf ömrüne sahiptir. Yenilebilen yağlar arasında bulunan zeytinyağı, sağlıklı olmasının yanında lezzetiyle de ağızlara tat katmaktadır. Böylesine yoğun kullanılması, doğal olarak tüketiminde daha titiz davranılmasına da ortam hazırlamakta. Bu titizlik de zeytinyağı bozulur mu şeklinde bazı sorular doğuruyor. Zeytinyağı da birçok gıda ve besin gibi bozuluyor. Peki, bozuk zeytinyağı nasıl anlaşılır ve değerlendirilir? Bunun için bazı yöntemler mevcut.
Gıda katkı maddeleri ne kadar önemliyse, bu durum zeytinyağı için de geçerlidir. Peki, zeytinyağında katkı maddesi ile bozuk zeytinyağı nasıl anlaşılır?
Bozuk Zeytinyağı Nasıl Anlaşılır?
Zeytinyağı beklediği sürece yararı azalmakta. Satın almadan soğuk sıkımla işlenmiş ve erken hasat olmasına dikkat etmek gerekmekte. Ek olarak 2 ay içerisinde tüketilmesi birçok uzman tarafından şiddetle önerilmekte. Zeytinyağı uzun süre nasıl saklanır sorusuna böylelikle yanıt vermiş olalım. Şayet yağlı ve pastel boyayı andıran bir kokuya sahipse bu yağın beklediğine işaret eder. Bozuk zeytinyağı nasıl anlaşılır sorusuna verilecek cevaplara geçelim.
Soğuk Sıkım ve Erken Hasat Önemli
Bir zeytinyağı fabrikası kurucularından olan Bahar Alan; Zeytinyağında soğuk sıkım ve erken hasat niteliğine bakın. Onun mucize besin olmasını sağlayan, sağlığa yararlı bileşenleri yani “ponifenol” içeriğidir. Erken hasat zamanında polifenoller en yüksek seviyededir, ağaçtaki zeytin olgunlaştıkça polifenol azalır ve içerisindeki yağ miktarı artar. Zeytinin doğru işlenebilmesi için ayrıyeten mümkün olduğunca az su kullanılıp soğuk sıkım yapılması gerekmektedir. Çünkü polifenoller, suda çözünür ve uçucu yapıdadır, sıcak sıkım ve suyla yapılan sıkımlarda kolaylıkla suya karışır ve yok olurlar. Erken hasat edilmiş ürünler soğuk sıkımla işlenince sağlığa çok yararlıdır. demiştir.
Kokusu Sağlıksız Olduğuna Kanıttır
İkinci bir madde ise, zeytinyağı satın alınmadan önce koklanmalıdır diyen Alan; Zeytinin kokusu zannedilenin aksine istenmeyen bir kokudur ve meyvenin fazla bekletilip sıkıldığına kanıttır. Kokladığınız zaman kesinlikle meyvemsi bir koku almanız, kötü bir koku almanız gerekmektedir. Taze meyveyi, taze çimen kokusunu anımsatan ürünleri tercih seçin. Yağlı ve pastel boyayı hatırlatan kokulara sahipse, bu yağın beklediğini göstermektedir. dedi.
Tadı Yakıyor ve Acıysa Çok Yararlı
Üçüncü önemli unsurun tadı olduğundan bahseden Alan; Zeytinyağını dilinizin üstünde hafif bir şekilde hava ile gezdirin ve tadına bakın. İyi bir zeytinyağının, boğazınızda yakıcı ve dilinizin yan kısımlarında acılık hissiyatı oluşturması gerekmektedir. Bu yakıcılık asitle alakalı değildir, içerisinde yüksek oranda antioksidan olduğuna işarettir. Zeytinyağının sağlığa olan faydaları, gençleştirici ve onarıcı tesiri buradan gelmektedir. açıklamalarını yapmıştır.
Rengine Bakıp Alınmamalı
Alan; Zeytinyağı satın alınırken ürünün rengine bakıp karar verilmemesini belirtirken, Zeytinyağının rengi ürün kalitesini göstermez. Piyasada içinde bazı maddeler ilave edilerek rengi değiştirilen aldatıcı ürünler mevcuttur. Renk kıstası seçerken yanıltıcı olabilir. dedi.
Alınan Zeytinyağı 1-2 Ay İçinde Tüketilmeli
Son olarak, etiketi ve markası olan ürünleri tercih etmek gerektiğini belirten Alan bunları da ekledi;
Bu ürünler Tarım ve Orman Bakanlığı’nca onaylı ürünlerdir. Satın alacağınız ürünün etiketini okumadan almayın. Zeytinyağının üretim ya da hasat yılı, dolum tarihi, son kullanma tarihi, coğrafi işaretini, elde edildiği zeytin çeşidini ve bölgesini etiket üzerinde arayın. Dolum tarihi yerine hasat yılını sorgulayın. Satın alacağınız zeytinyağının pet şişe yerine mutlaka koyu renkli bir cam şişede olmasına dikkat edin. Çünkü zeytinyağı şişesinden geçen ışık, ürün içindeki maddelerin çok kısa sürede bozulmasına sebep olur. Zeytinyağındaki asit değerinin düşüklüğü zeytinyağının ne kadar iyi işlendiğine dair iyi bir göstergedir. Yüzde 0.3’ün altında asit değerine sahip zeytinyağları genel olarak iyi kalitededir. En önemlisi ise zeytinyağının bekledikçe bozulup işlevini kaybeden bir ürün olduğunu unutmayın. Tercihen aldığınız ürünü bir iki ay içinde tüketin.
Bozulmuş Zeytinyağının Zararları
- Saf zeytinyağı hasta olmaya sebep olmaz ancak yemeklere alışılmadık bir lezzet verip tariflerinizin istediğiniz gibi olmasına engel olur.
- Bozulmuş zeytinyağının zararları arasında güçlü antioksidan özelliğinin belirli oranını kaybetmesi de mevcuttur. Bunun sebebi, oksidasyona maruz kalışıdır; oksijen içeren moleküller yağın antioksidanlarını parçalayacak bir kimyasal reaksiyon zincirini harekete geçirir.
- Ekşimiş zeytinyağı doğal olarak aynı besin desteğini vermemekte ancak hasta olmanıza da sebep olmamaktadır. Buna önlem olması açısından yine antioksidanlarından mümkün olduğunca yararlanabilmek adına taze zeytinyağı tüketilmelidir.
Not: Her ürün, gıda, besinde olduğu üzere olası riskler için bir uzmana danışmak gerekmektedir. Her gıda her bireyde aynı etkiye sahip olmayabilir. Kronik rahatsızlığı, alerjisi, hassas bir vücut yapısı vb. olan kişilerin tüketmeden önce bir uzmana danışması kesinlikle önerilir.
Sağlıklı günler dileriz.
