Bağlanma Türleri

 

Kimimiz yakın ilişkiler kurarken rahat, kimimizin kafası karşı tarafın kendisini sevip sevmediği düşüncesiyle meşgul, kimimiz için ise yakınlaşmak bir tehdit olarak algılanmakta. Gerek romantik ilişkilerimizde gerekse arkadaşlık ilişkilerimizde çevremizdeki insanlar ile aynı durumları yaşasak da yaklaşımımız ve verdiğimiz tepkiler farklı olabilir. Peki, bu yakınlığa ve birlikteliğe bakış açılarımızın farklı olmasının nedenleri ne olabilir hiç düşündünüz mü? Bağlanma, bebeklik döneminde başlayıp çocuk ile bakım veren kişi (anne, baba ya da birincil bakıcı) arasında kurulan duygusal bir bağdır. Her birimiz doğuştan itibaren bir bağlanma sistemi ile dünyaya geliriz ve tüm yaşamımız boyunca romantik ilişkilerimizden tutun da arkadaşlık ilişkilerimize kadar tüm ilişkilerimizi etkiler. Bu nedenle bağlanma stilimizi tanımak bir ilişkideki güçlü yönlerimizi anlamayı ve zayıf yönlerimizi geliştirmemiz konusunda bizlere yardımcı olabilir. Peki, Bağlanma Teorisi dediğimiz kavram nedir?

Bağlanma Teorisi Nedir?

bağlanma kuramı nedir

İlk kez John Bowbly tarafından araştırılan Bağlanma Teorisi, çocukluk dönemiyle paralel olarak ilerleyen yetişkinlerin romantik ilişkilerinde yakınlığı algılayış biçimleri ve buna verdikleri tepkilerdir.

Bağlanma Türleri Nelerdir?

Bağlanma türleri temelde güvenli, kaygılı, kaçıngan olmak üzere üç ana başlıkta incelenmektedir. Daha az rastlanan karmaşık bağlanma stili de kaygılı ve kaçınganın birleşimi olarak sonradan eklenmiştir. Peki bu bağlanma türlerinin özellikleri nelerdir?

bağlanma türleri

Güvenli Bağlanma: Güvenli bağlanan insanlar etrafındaki insanlarla rahat bir şekilde yakınlık kurarlar ve sınırlar konusunda da kaygısızlardır. Çatışmaları iyi bir şekilde yönetirler, çabuk affederler ve zihinsel açıdan da esnektirler. Kendilerini sevilmeye değer olarak görürler ve aynı zamanda başkalarına bakış açıları da bu şekildedir. Güvenli bağlananlar partnerlerinin duygusal ve fiziksel ihtiyaçlarına dikkat eder ve bunlara nasıl karşılık vereceklerini bilirler.

Kaygılı Bağlanma: Kaygılı insanlar genellikle yakınlık ihtiyacındadırlar. Kafaları çoğunlukla karşısındaki kişinin onu sevip sevmediği, onu isteyip istemediği gibi sorular ile meşguldür. Kaygılı Bağlanma türüne sahip insanların çok hassas bir bağlanma sistemleri vardır. İlişkilerinin tehdit altında olduğunu çok kolay bir şekilde hissedebilirler. Yanlış giden bir şeyler olduğuna dair bir ipucu bile yakaladıklarında bağlanma sistemleri devreye girer ve partnerinden gerçekten yanında olduğuna, ilişkilerinin güvende olduğuna bir işaret alana kadar da sakinleşmezler. Kaygılı bağlanma stiline sahip olan insanlar diğerlerine nazaran daha fevri ve hızlı bir şekilde harekete geçerler. Partnerlerinin beden dilinin olumsuz olduğunu hissederler ve o anda sistem devreye girmeye başlar. Sistem harekete geçtikten sonra partnerlerine duygusal ve fiziksel anlamda yakın olacak davranışlarda bulunurlar. Eğer karşı taraf güvenliği yeniden kuracak bir şekilde karşılık verirse  normal, sakin benliklerine geri dönerler.

Kaçıngan Bağlanma: Kaçıngan bağlanan kişiler karşısındaki kişi ile bağ kurar ama daima zihinsel bir mesafeleri vardır. Yakınlık onlar için bir tehdit olarak algılanır. İlişkilerin güvenilmez olduklarını düşündüklerinden karşı taraftan kendilerini duygusal anlamda uzak tutarlar. Kaçıngan bağlanan kişiler ilişkide yakınlığa ihtiyaç duyarlar ancak bunu bastırmak için yoğun bir çaba içindedirler. Bunu da genellikle devre dışı bırakma stratejilerini kullanarak gerçekleştirirler. Mesela karşı tarafa hisleri olduğunu vurgularken seni seviyorum cümlesini kullanmamak ya da uzaklaşıp kendini geri çekmek gibi. Bu devre dışı bırakma stratejileri aslında yakınlığı kesintiye uğratmak için kullanılan herhangi bir düşünce ya da davranıştır. Kaçıngan bireyler genellikle karşısındakinin yaptığı ve söylediği ile ilgili bilinçdışı çarpık bir bakış açısına sahiptir. Genellikle karşısındaki kişi ile ilgili güçlü, olumlu yanlarını görmek yerine kusurlarına takılmaya daha çok meyillidirler ve bu düşünce döngüleri de yalnız kalmalarına sebep olmaktadır.

Karmaşık Bağlanma: Kaygılı ve kaçınganın birleşimi olarak karşımıza çıkan bağlanma türüdür. Genellikle duygularını uzak tutmaya çalışırlar ama bunu yapamazlar. Bir tehdit algıladıklarında partnerlerine yapışıp yakın olma çabasında olurlar aynı zamanda yakın olduklarında da kapana kısılmış hissederler. Bir nevi aslında güven duymak için gittikleri kişi ile yakın olmaktan korktukları kişi aynıdır.

Peki bağlanma stilimizi değiştirebilir miyiz? Nasıl güvenli bağlanan biri olabiliriz?

Bağlanma Stilinizi Değiştirmenin Yolları

  • Bağlanma stilinizini tanımaya başlayın. Kaygılı ve kaçıngan davranışlarınızın farkında olmanız değişmeye başlamanızın ilk ve önemli bir adımıdır.
  • Duygularınızı, ilişkiye dair ihtiyaçlarınızı ve beklentilerinizi karşı taraf ile açık bir şekilde paylaşın.
  • Zihinsel çarpıklıklarınızı fark edin ve onların sizi hakimiyeti altına almasına izin vermeyin.
  • Aynı zamanda psikoterapi güvensiz bağlanma kalıplarınızı değiştirmek için yardımcı olabilir.

Psikolojik Danışman Büşra Dönmez

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu