Zihninizin Yarattığı 7 Yanılgı

Bu yazımda hayatımızın her alanına etki eden düşünce tuzaklarından bahsetmek istiyorum. Neredeyse bütün hayatımızı etkisi altına alan ve üzerinde daha derin düşünmeye çalışmadığımız için tek düşüncemiz olarak zihinde bulunan; Sanki başka bir yolu yokmuş gibi hissetmemize neden olan otomatik düşüncelerimiz… İşte zihninizin yarattığı 7 yanılgı ile ilgili bilgi vereceğim..

Bilişsel Davranışçı yaklaşım hem bir kuram hem de bir tedavi yöntemidir. Bilişsel davranışçı kurama göre otomatik düşünceler çocukluk döneminde deneyimlediğimiz olumsuz yaşam olaylarından kaynaklanmaktadır. Ayrıca onları fark edip bloke edene kadar bütün yaşamımıza etki eder. Bu noktada yine görüyoruz ki ilk aşama farkında olmaktır! Otomatik düşünceleri fark etmek hayatınızın gidişatını bilinçli şekilde ele almanızı sağlar. Zihnimizin oyunlarını fark etmeliyiz!

Zihnimiz hangi bilişsel hataları kullanıyor birlikte bakalım… Bunlara dikkat edelim ki her zaman yanlış yolla sonuçlanan kısa yolları seçmeyip, yaşamımızın kontrolünü elimize alabilelim… İşte zihninizin yarattığı 7 yanılgı!

Zihninizin Yarattığı Yanılgılar

zihninizin yarattığı yanılgılar

Zihin Okuma

Zihnin yarattığı 7 yanılgıdan en sık rastladığımızdır. Diğer insanlar ne düşündüğünü ve bizim hakkımızda ne düşündüklerini bildiğimiz inançtır. Örneğin “Bu durumu ona açıklamam gerekiyor. Kesin haberi vardır.” veya “Kesin beni sevmediğini söyledi.” 

Burada zihninin yarattığı oyun karşıdaki kişinin düşüncelerini okumak. Dikkat etmeliyiz ki karşıdaki kişi siz söylemediğiniz sürece sizin ne düşündüğünüzü bilemez. Ayrıca karşıdaki kişide size ne düşündüğünü söylemeden onun düşüncesini kesin olarak bilemezsiniz. Bu nedenle varsayımlardan uzaklaşarak karşımızdaki kişiye duygu ve düşüncelerimizi açıklamak ve onunda düşüncesini sormak.

Kişiselleştirme

Bireyin her olaydan kendini sorumlu tutması ve kendi ile ilişkilendirmesi. Örneğin “Benim yüzümden oldu“, “Benim suçum”

Hiç bir olay sadece sizden kaynaklı olumsuzlukla sonuçlanmaz! Hepimiz toplumun bir parçasıyız… “Hata, yanlış” olarak adlandırdığımız kavramlar çoğu kez sizin ya da diğer insanların tecrübe edinmesine olanak sağlar…

-Meli-Malı

-meli -malı cümleler emir kipidir. Kişiyi bir hapse sürükler. Bu otomatik düşünce zihni neler yapabileceğine veya alternatiflerin neler olabileceğinden uzaklaştırır. Tam tersine kesin olarak ne yapmaması veya ne yapacağına odaklar. “Başarılı olmalıyım”, “Hata yapmamalıyım”.

Esnek olabilmeliyiz.. Hayata baktığımız zaman ne demek istediğimi anlayacaksınız..

Ya Olursa?

Olmayan ya da olmayacak bir şey için kaygılanmak. Kişi varsayımda bulunur ve durumun içerdiği en küçük olumsuz ihtimalleri sorgular. Örneğin, “Ya benden ayrılırsa”, ” Tansiyonum çıkarsa”, “Kalp krizi geçirirsem” …

Kaygı başlı başına gelecekle ilgili olumsuz varsayımlardan ortaya çıkmaktadır. Bu noktada bunların kesin olacağına dair kanıtlarımız var mı? Hayır aslında…  Ya  olursa? soruları mantıksız ve gerçekçi olmayan sorulardır. Çoğu kişinin ara sıra kendine sorduğu ve kaygıya kapıldığı hatta hiç bir yarar sağlamayan düşünce hatasıdır.

Etiketleme

Kendini veya diğer kişileri belirli bir özellikle tanımlayıp etiket koyma. “Kaybeden biriyim”, “O işe yaramaz biri”

Kendi ve diğerleri ile ilgili diğer özelliklere dikkat etmek gerekiyor… Başarıları, olumlu yönleri göz önünde bulundurulmalı…

Aşırı Genelleme

Tek bir olaydan yola çıkara bütün her şeye genellemek. Bir dersten kötü alan biri “Ben hep başarısızım” demesi. Gerçekten hep başarısız mısın? Daha önce ki başarıların nelerdir? Bunların yanıtı sana doğru bir düşünce olmadığını gösterecektir.

Bu noktada bir kez olumsuz olan bir durum tekrardan olumsuz olacak diye hiç bir şey yok.. Hayat öyle bir şey ki olmaz dediğin şey olur, iyi dediğin bir şey kötü olur… O yüzden genelleme tuzağına düşmeden gerçekçi değerlendirmemiz gerekiyor.

Felaketleştirme

Bir olayla veya durumla ilgili en kötüsünü düşünür kişi. “Pireyi deve yapma” da denilebilir. Başı ağrıyan birinin beyninde tümör olduğunu düşünmesi.  

Unutmamalıyız ki biz ne düşünürsek oyuz. Neye inanırsak onu yaşarız… Olumsuz düşünen bir zihinden olumlu yaşam beklenmez. Artık hatalı düşüncelerin farkında olarak olayları daha gerçekçi değerlendirmeyi deneyin. Olayları daha derinden düşünün, soru sorun, alternatifler arayın düşüncenizin gerçekliğini sorgulayın ve cevabı hemen olumsuz düşünceyle kapatmayın…

Uzman Klinik Psikolog Özge Sarıca

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu