Çocuğumuza Neden Sorumluluk Vermeliyiz?
Sorumluluk… Ne kadar önemli bir kavram hayatımız için… Sorumluluğun önemi aslında yokluğunda daha net belli olur. Düşünmenizi istiyorum; kimsenin sorumluluk almadığı bir hayatı düşünün… Ya da kimsenin sorumluluk almadığı bir toplumu hayal edin… Hiçbir iş başlamaz, ilerlemez ve bitmezdi… Aslında hiçbir şey olmaz, olamazdı… Kaosun hakim olduğu bir durum oluşurdu… Aile olmazdı, toplum olmazdı, dünya olmazdı… İnsanlık için sorumluluğun değerini görmek için biraz düşünmenin bile yeterli olduğunu görmekteyiz…
Peki sorumluluk çocuklarımızın hayatı için ne kadar önemli?
Sorumluluk çocuk yetiştirmede en önemli bileşenlerden biridir. Kelimelerin anlatamayacağı kadar önemli olduğunu ifade edebilirim. Kendi ayakları üzerinde durabilen, kendine güvenen çocuklar yetiştirmek istiyorsak onlara sorumluluklar vermeliyiz. Küçükken sorumluluk verilmeyen bireylerin, büyüyünce sorumluluk almalarını bekleyemeyiz… Kendi olmasının sorumluluğunu almasını sağlamak için, onlara sorumluluk vermeliyiz…
Sorumluluk vermezsek de onlar kendi kendilerine sorumluluk almayı öğrenebilirler mi? Bu sorunun cevabını bulmak için bilimsel araştırmalara değil, doğaya bakmak bile yeterli… Kuşlar uçmayı anne veya baba kuşun yanında sorumluluk almadan(denemeden) kendi kendilerine öğrenebilirler mi? Elbette hayır. Sorumluluk insan için de anne ve babanın denetimi altında yaparak-yaşayarak öğrenilir.
Sorumluluk, çocuğunuzun yaş seviyesine göre verilmesi gereken görevlerden oluşmaktadır. Ayakkabılarını ayakkabılığa koyması, oyuncaklarını kendi toplaması, markette market çalışanına parayı kendisinin uzatması, bir çorbayı masaya götürmesi, bir poşeti taşıması ve ayakkabısını kendisinin bağlaması gibi. Verilen sorumluluk yerine getirildiğinde takdir gören çocuk bunun olumlu bir durum olduğunu fark edecek ve sorumluluklarını yerine getirme konusunda daha istekli olacaktır.
Küçük yaşta sorumluluk verilmediği takdirde; kendi başına bir işe başlayamayan, başkalarına bağımlı olan, arkadaşlık edinmekte zorlanan ve haklarını savunmayan bireyler yetişecektir. Ailelerimiz bu durum ile karşılaşmamak için çocuklarına yaşına uygun sorumlulukları vermekten kaçınmamalılar.
Sorumluluk verirken çocukların geleceğini düşünmeliyiz. Kendimize şu soruları soralım: “Biz çocuğumuzun bu yaşına uygun sorumlulukları vermediğimiz zaman, çocuklarımız yaptıkları davranışların sorumluluklarını alabilirler mi? Zorluklara göğüs gelmenin sorumluluğunu alabilirler mi?” Sorunun cevabı aslında hepimizin bildiği gibi, hayır. Bu ve bunun gibi birçok durumun sorumluluğunu alamaz, belki de hayatın sorumluluğunu almaktan kaçınır hale gelirler.
“O daha küçük yapamaz” şeklinde anlayış yerine; “o elinden geleni yapacaktır”, “elinden geleni yapsın ve çabasını takdir edelim” anlayışıyla çocuğunuza küçük sorumluluklar vererek onu hayata hazırlamanız dileğiyle.
Sonucu değil, çabayı tekdir ederek ona destek olmayı unutmadığımız günlerde görüşmek dileğiyle. Sağlıcakla kalın.
Psikolojik Danışman Okan TİRİNG
