Merhaba sevgili okurlar, ben Diyetisyen Buse Şahin. Bu yazımda sizlere demir eksikliği anemisi için uygulayabileceğiniz beslenme önerilerinden bahsedeceğim. Gelin hep birlikte inceleyelim.
Demir Eksikliği Anemisi Nedir?
Doku ve organlara oksijen taşımakla görevli kırmızı kan hücreleri, bu görevi demirden zengin kana kırmızı rengini veren hemoglobin aracılığı ile gerçekleştirirler. Vücuttaki yetersiz demir seviyeleri, kırmızı kan hücresi üretiminin azalmasına neden olur ve hemoglobin eksikliği ile birlikte doku ve organlara taşınan oksijen miktarı azalır. Bunun sonucunda demir eksikliği anemisi ortaya çıkar.
Risk Faktörleri
Anemi (kansızlık) her yaştan kadın ve erkekte görülebilen yaygın bir durumdur ve bu dönemdeki bireyler daha fazla demir eksikliği anemisi riski altında olabilir:
- Gebelik
- Emzirme dönemi
- Erken doğan bebekler ve büyüme çağındaki çocuklar
- Yetersiz ve dengesiz beslenen kişiler
- Vejetaryenler
Demir Eksikliği Anemisi Belirtileri Nelerdir?
Demir eksikliği anemisinde görülen başlıca semptomlar;
- Yorgunluk
- Soluk cilt
- Zayıflık
- Baş dönmesi
- Baş ağrısı
- Göğüs ağrısı, nefes darlığı ya da hızlı kalp atışı
- Glossit (dil iltihaplanması)
- Tırnakların çabuk kırılması
- Saç dökülmesi
- El ve ayaklarda uyuşma
- Soğuk el ve ayaklar
olarak sıralanabilmektedir.
Demir Eksikliği Anemisi Beslenme Tedavisi
Demir besinlerde iki formda bulunur: Hem demir ve hem olmayan demir. Hem demir daha çok hayvansal gıdalarda (et, kümes hayvanları ve deniz ürünleri); hem olmayan demir ise bitkisel gıdalarda (koyu yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller, kuru meyveler, kuruyemişler, tam tahıllar, pekmez) bulunur. Vücudunuz her iki formdaki demirin emilimi gerçekleştirir ancak hem demir vücutta daha çok emilir. Hem demirin vücutta emilim oranı yaklaşık %25, hem olmayan demirin ise %5 civarındadır.
Demir için günlük diyetle alınması gereken miktar erkekler için 10 miligram (mg), kadınlar için 12 mg’dır.
Demir Emilimini Nasıl Artırabiliriz?
Hem Demir ve Hem Olmayan Demir Kaynaklarını Bir Arada Tüketin
Bitkisel ve hayvansal demir kaynaklarını birlikte tüketmek demir emilimini arttırır. Kurubaklagilleri veya koyu yeşil yapraklı sebzeleri kıyma, parça et ya da tavukla pişirmek, et/tavuk/balık yemeklerinin yanında bol limonlu yeşillikli bir salata tüketmek, ıspanaklı yumurta tercih etmek demirin emilimini kolaylaştırır.
Demir Kaynaklarını C Vitaminden Zengin Besinler İle Birlikte Tüketin
C vitaminden zengin besinlerle birlikte demir kaynakları bir arada tüketildiğinde demir emilimi artar. Özellikle C vitamini kaynakları ile bitkisel demir kaynaklarını bir arada tüketmek demir emilimini 2-3 kat arttırır. Brokoli, yeşil yapraklılar, maydanoz, kırmızı kapya biber, domates, limon, mandalina, greyfurt, kivi, kavun, portakal, çilek, kuşburnu C vitamininden zengindir. Örneğin, kurubaklagil yemeklerinin yanında maydanoz, kapya biber, domates, yeşilliklerden oluşan limonlu bir salata tüketebilir, et veya tavuk yemeklerinin yanına limonlu haşlanmış brokoli ekleyebilir, ana öğününüzde kurubaklagilli-tahıllı-cevizli-kuru meyveli-bol limonlu bir salata tercih edebilir, porsiyona dikkat ederek portakal suyuna pekmez ekleyebilirsiniz.
Kalsiyum İçeren Besinleri Demir Kaynakları İle Birlikte Tüketmeyin
Kalsiyum demire bağlanarak demir emilimini azaltır. İleri derecede demir eksikliği varsa süt, yoğurt, peynir, kefir gibi kalsiyumdan zengin kaynaklar demir içeriği yüksek yemekler ile birlikte tüketilmemelidir, ara öğünde tüketilmelidir.
Kahve ve Çay Tüketimine Dikkat Edin
Çay ve kahve de doğal olarak bulunan polifenoller demir emilimini engelleyebilmektedir. Yemeklerden hemen önce veya sonra çay-kahve tüketilmemelidir. Yemeklerden en az 1 saat önce veya 1 saat sonrasında tüketilmelidir. Eğer demir eksikliği anemisi riskli grupta bulunuyorsanız çayınızı açık ve limonlu tercih edebilirsiniz.
Demir eksikliği aneminiz varsa mutlaka hekime başvurmalı ve beslenmenize demirden zengin gıdaları eklemelisiniz!
Sağlıklı günler dilerim…
Bir Yorum