Bilmediğimiz bir telefon numarasından ansızın gelen reklam maksatlı aramalar…. Günümüzde hemen hemen hepimizin karşılaştığı ortak bir sorun haline gelmiştir. Çağrı sesini alır almaz, reklamı dinlemeden telefonu kapatırız ancak ‘benim telefon numarama nereden ve nasıl ulaşıldı?’ sorusu da hep aklımızdan geçer. Kişisel bilgilerimizi rızamız ile paylaşmadığımız ve bize reklam yapılması için onay vermediğimiz halde, reklam maksatlı çağrılar gelmeye devam eder… Peki bu rahatsız edici durum karşısında bizim hukuki haklarımız ve başvurabileceğimiz çözüm yollarımız, kişisel verileri koruma imkânımız yok mudur?
İlgili Kanun Düzenlemeleri
6698 Sayılı Kişisel Verileri Koruma Kanunu
Haklarımız
Bu kanununda yer alan tanımlamaya göre: Kişisel verilerin işleme amaçlarını ve vasıtalarını belirleyen, veri kayıt sisteminin kurulmasından ve yönetilmesinden sorumlu olan gerçek veya tüzel kişiye veri sorumlusu ; veri sorumlusunun verdiği yetkiye dayanarak onun adına kişisel verileri işleyen gerçek veya tüzel kişiye de veri işleyen denilmektedir.
Kişisel bir bilgimizi (konumuz itibari ile cep telefonu numaramızı) veri sorumlusu ile paylaşmış olduğumuz durumlarda da, kanunun 5/2.maddesinde yer alan istisnai haller dışında ‘açık rızamıza’ başvurulmaksızın kişisel verilerimiz işlenemez.
Ayrıca kanunun 11. maddesinde ‘ilgili kişinin hakları’ düzenlemesine yer verilmiştir. Buna göre:
1) Herkes, veri sorumlusuna başvurarak kendisiyle ilgili;
a) Kişisel veri işlenip işlenmediğini öğrenme,
b) Kişisel verileri işlenmişse buna ilişkin bilgi talep etme,
c) Kişisel verilerin işlenme amacını ve bunların amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını öğrenme,
ç) Yurt içinde veya yurt dışında kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişileri bilme,
d) Kişisel verilerin eksik veya yanlış işlenmiş olması hâlinde bunların düzeltilmesini isteme,
e) 7 nci maddede öngörülen şartlar çerçevesinde kişisel verilerin silinmesini veya yok edilmesini isteme,
f) (d) ve (e) bentleri uyarınca yapılan işlemlerin, kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişilere bildirilmesini isteme,
g) İşlenen verilerin münhasıran otomatik sistemler vasıtasıyla analiz edilmesi suretiyle kişinin kendisi aleyhine bir sonucun ortaya çıkmasına itiraz etme,
ğ) Kişisel verilerin kanuna aykırı olarak işlenmesi sebebiyle zarara uğraması hâlinde zararın giderilmesini talep etme, haklarına sahiptir.
Hak İhlali Karşısında İzlenecek Yol
Hak ve menfaatlerimize ilişkin yaşamış olduğumuz problemler karşısında ilk olarak tüketmemiz gereken yol ‘yazılı olarak veya Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun belirleyeceği diğer yöntemlerle’ veri sorumlusuna başvurmaktır.
Veri sorumlusuna yapılan başvurunun reddedilmesi, verilen cevabın yetersiz bulunması veya süresinde başvuruya cevap verilmemesi hâllerinde; ilgili kişi, veri sorumlusunun cevabını öğrendiği tarihten itibaren otuz ve her hâlde başvuru tarihinden itibaren altmış gün içinde Kurula şikâyette bulunabilir.
Hak İhlali İçeren Veri İşleme Faaliyetine ve Veri Sorumlusuna Karşı Yaptırım
Kanunun 15. maddesinde yer alan düzenleme ile Kişisel Verileri Koruma Kurulu şikayet üzerine veya ihlal iddiasını öğrenmesi durumunda resen, açıkça hukuka aykırı veri işlenmesinin veya verinin yurt dışına aktarılmasının durdurulmasına karar verebilir.
Veri sorumlularının, veri güvenliğine ilişkin sorumlulukları mevcuttur. Kanunun 12. maddesinde yer alan düzenlemeye göre veri sorumlusu:
a) Kişisel verilerin hukuka aykırı olarak işlenmesini önlemek,
b) Kişisel verilere hukuka aykırı olarak erişilmesini önlemek,
c) Kişisel verilerin muhafazasını sağlamak, amacıyla uygun güvenlik düzeyini temin etmeye yönelik gerekli her türlü teknik ve idari tedbirleri almak zorundadır.
Aksi halde, veri sorumlusu kanunun 18. maddesi uyarınca idari para cezası ödemek durumunda kalacaktır.
