Öğrenme Nedir? Kalıcı Hale Getirmenin Yolları Nelerdir?
Öğrenme nedir? Kalıcı hale getirilebilir mi? Nasıl gerçekleşir?
Öğrenme nedir: Kişisel biliş, duygular ve hareketlerde değişikliklere yol açan en önemli etkendir. Öğrenmenin bu etkileri, öğrenmenin nasıl gerçekleştiğine dair farklı teorilere yol açmıştır. Öğrenmenin doğasını açıklayan mevcut teoriler; davranış, biliş, duygu ve nörofizyoloji veya beyin temelli teorilerdir.
Davranış teorisi, öğrenmenin uyaranlarla davranış arasında bir bağlantı kurmanın sonucu olduğuna ve pekiştirme ve davranışın değişeceğine inanmaktadır. Bilişsel teori daha çok anlama, algılama ve düşünme gibi olaylara odaklanmaktadır ve öğrenmenin psikolojik sonuçlarıyla ilgilenir. Duygusal teorisyenler, öğrenmenin doğasına değil duygusal sonuçlarına odaklanır. Sinirbilim sayesinde beyin ve sinir sistemi ile bilişsel davranışımız arasındaki ilişkiyi incelemektedir.
Bizler öğrendiklerimizin çoğunu unutacağız ve sonsuza kadar bir şeyler öğrenmek çok zaman alacak. Günlük hayatımızda yapacak ve öğrenecek çok şeyimiz var, onlara zaman bulmak ve onları kalıcı kılmak için farklı öğrenme teknikleri kullanırız ve bu tekniklerden bazıları şu şekildedir;
-
Çalışmadan Sonra Uyku (Konsolidasyon)
Öğrenme süreci bittikten sonra hafızaya aktarılan içerik çok tazedir ve öğrendiklerinizi hızlıca hatırlayabilirsiniz. Zaman geçtikçe daha fazlasını öğrenmek için okuyabilirsiniz. Bu yüzden daha önce öğrendiklerinizi hatırlamanız zordur. Ayrıca yeni anılar kırılgandır ve kolayca unutulur. Araştırmalar, konsolidasyonun özellikle uyku sırasında etkili olduğu görüşünü desteklemektedir. 2006 yılında öğrenme ve hafıza üzerine yapılan bir araştırma, “üç saat içinde uyuyakalan öğrencilerin“, “on saat sonra uyuyakalanlardan” %16 daha fazla şey hatırladığını buldu. Uykuya dalmak, öğrendiklerinizi etkileyebilecek birçok çevresel uyarıyı ortadan kaldırır.
-
Görselleştirme
Bazen beynimiz gerçeklik ile hayal gücü arasındaki farkı anlayamaz. Zihinsel imgelemin belirli beyin bölgelerini harekete geçirebileceğini biliyoruz ve bu zihinsel prova, belirli görevlerde ölçülebilir iyileştirmeler sağlayabilir. Psikolojik “görselleştirme” hafızaya büyük ölçüde yardımcı olabilir. Eğer “lokus yöntemi“ni duymadıysanız, araştırma yapmanızı öneririm. Bazı videolarda yüzlerce oyun kartının sırasını başarıyla ezberleyen insanlar görmüş olabilirsiniz. Şaşırtıcı bir şekilde, bu insanlar sıradan anıları olan sıradan insanlardır. Nature Neuroscience dergisinde yayınlanan bir grup çalışması, bellek destekçilerinin olağanüstü performansının nedenlerini araştırdı. Bilgiyi akılda kalıcı kılmak için kodlama stratejileri” kullandıkları ortaya çıktı, ancak hafıza şampiyonlarının mükemmel hafıza aktivitelerine sahip olduğunu düşünmüyorlar. Esasen, bilgiyi yetkin bir şekilde “kodlayan” ve bilgiyi çok verimli bir şekilde kodlayanlar. Büyük miktarda bilgiyi verimli bir şekilde kodlamanın en yaygın yolu görselleştirmedir. Bu, temel olarak, hatırlamak istediğiniz bilgileri temsil etmek için zihinsel görüntüleri kullanmayı içerir
-
Parçalara Ayırma
Birçok insan teorik olarak herhangi bir zamanda kısa süreli hafızasında 7 parça bilgiyi (+ -2) saklayabileceğimizi bilir. 7 parça hatırlanabilir ama 10 parça bizim için sorun yaratabilir. Bazen yedi parçadan fazla bilgi hatırlanabilir. Aslında bunu günlük hayatımızda sık sık yapıyoruz. Telefon numarası örneğinde gösterildiği gibi. Sorunu çözmeye yardımcı olmanın bir yolu parçalamaktır. Parça, esasen anlaşılabilir bir şekilde “parçalara ayrılmış” uzun bir bilgi dizisidir. 1-9-6-9-4-4-8-1-2-1-6-0-2-1-2 sayılarının 14 basamaklı dizisini düşünün. İlk bakışta bu anlamsız görünüyor, ancak 1969-4, 8, 12, 12-1066 olarak yeniden yazıldığında hatırlanması kolaydır. Şimdi hatırlamanız gereken tek şey 14 ayrı bilgiyi değiştirmektir:
- Birincisi Aya ayak basma tarihi,
- İkincisi 4. ve 4. katlar
- ve 3, İstanbul’un alan kodu.
Çoğu bilgi dizisini küçük parçalara ayırmak zordur, ancak bu tekniği sık sık uygulayarak deneyim kazanılabilir.
-
Dinlenme
Doğrudan teknik 1 ve 5 ile ilgilidir. X dakika çalışın, sonra ara verin. Ara vermek tamamen vazgeçmek anlamına gelmez. İdeal olarak, yapmak istediğiniz şey tüm işi aynı anda yapmaktansa kısa bir ara vermektir. Çalışmayı bir güne sıkıştırmanın yanı sıra, bu akademik performansta önemli bir düşüşe neden olabilir ve bütün gece çalışmak da ciddi sağlık sorunlarına (anksiyete, depresyon, uykusuzluk) neden olabilir. Aslında, yalnızca belirli bir süre için etkili bir şekilde konsantre olabilirsiniz. Arka arkaya seanslarda kısa süreli “yoğun” çalışma yapmanın avantajı (harcanan tüm zamanın aynı olduğu varsayılırsa) “aralık etkisi” olarak adlandırılır.
-
Gecikmeme (Düzenli Çalışma, Hepsini Aynı Anda Yapmama)
Problemin kökü, insanın temel geciktirme davranışıdır. Bazı insanlar diğerlerinden daha fazlasını yapar, ancak insanlar yaş, cinsiyet, ırk veya IQ’ya bakılmaksızın bunu yapmayı erteler.
Buradaki ana fikir, “Bunu yarın değil de bugün yapıyoruz?” olur.
-
Kendinizi Test Etme
Hatırlamada, güçlü kodlama yapmada ve uzun süreli hafızada saklamada etkili bir rol oynadığına dair yeterli kanıt vardır. Kendinize sorular sorun ve öğrenmeye aktif katılımı içeren bilgileri hatırlamaya çalışın ve bilgiyi gerçekten güçlü bir şekilde hafızaya kodlayabilin. Çoğu öğrenci, test egzersizlerinin bilgileri gözden geçirmekten daha önemli olduğunun farkında bile değildir. Bu yöntem, öğrendiğiniz bilgileri korumanıza ve hafızanızı geliştirmenize olanak tanır.
-
Ayrıntılı İnceleme
Bir şeyler (kavramlar, fikirler vb.) Hakkında düşünmek ve bunları bildiğiniz diğer şeylerle ilişkilendirmek mantıklıdır ve daha iyi hatırlamanıza yardımcı olabilir. Ve bu bilgilerin kalıcı depolama olarak işlenmesine yardımcı olur. Bu sürece ayrıntılar denir. Bu ilişkilendirme aracı, “koltuk yöntemi” ve benzer oluşturma/bağlama teknolojileri gibi teknolojilerin neden bu kadar güçlü olduğunu kısmen açıklıyor. Neredeyse dünyadaki en iyi bellek uzmanları bu özellikleri bir dereceye kadar kullanıyor. Bu teknikler hafızayı artırmanın daha etkili yollarından sadece birkaçıdır, ancak birçok yolu vardır. Sonuçta hafızanızı kesinlikle geliştirebilirsiniz, ancak bu genellikle biraz çaba gerektirir.
Uzman Klinik Psikolog Beste Kabakaş
