Sleep Lady Metodu Nedir?
Bebekler doğduktan sonra ebeveynleri ve bebekleri bekleyen yeni bir süreç başlamaktadır. Bu süreçte beslenme düzeni, uyku rutini ve saatleri gibi durumlar karşımıza çıkmaktadır. Bu yazımızda ebeveynlere uyku için yardımcı önerileri ve metotları paylaşacağım. Çünkü ebeveynler, çocuklarının uyku rutinlerini nasıl ve ne zaman oluşturabilecekleri konusunu fazlasıyla merak ederler. Aslında bu süreçte uyku rutini ne kadar erken oluşturulabilirse o kadar iyidir. Bebekler ilk başta gece ve gündüz, karanlık ve aydınlık ayrımını yönlendirme ile öğrenmeye başlar. Daha sonra ise aylara göre aşama aşama uyku eğitimi verilebilir. Uyku eğitimlerinden biri olan ve Kim West’in çalışmalarıyla adını duyuran Sleep Lady metodu son zamanlarda popülerliğini korumaktadır. Sleep Lady metodu kısaca, kötü alışkanlıkların azaltılarak bebeğin kendi kendini rahatlatıp olumlu uyku davranışı edinmesini sağlayan yöntemdir. Bu metodu yeni doğan ve altı aydan küçük bebekler için uygulamak pek de doğru sayılmayabilir. Fakat buna ek olarak dört aylık çocuklarda da uygulanıp başarılı olunan örnekleri de vardır.
Aşamalı Sleep Lady Metodu
İlk aşamada bebeğin yanında durup kademeli olarak iki hafta içinde odadan çıkacak konuma gelinecek bir yol haritası çizilir. Tutarlı ve olması gerektiği gibi bir gündüz rutini sağlandığında gece uyanmaları da oldukça azalacaktır. Fakat başlangıçta bebekte huzursuzlanma ve uykudan daha sık uyanma görülse de yol haritası kesintisiz devam etmelidir. Eğer bebek bu aşamalı maruz bırakma yönteminden dolayı hastalanır ve süreçte fazlasıyla zorlanırsa iyileşene kadar ara verilebilir. İyileşme sağlandığında uyku eğitiminize kaldığı yerden devam edebilirsiniz.
1-3. Geceler
Bebeğinizin alt değişme, emzirme veya biberonla beslenme gibi günlük bakımlarını tamamladığınızda uykulu ama uyanık haldeyken yatağına koyun ve hemen yanı başına bir sandalyeye oturun. Bebeğiniz ağladığında veya huysuzlandığında onu ara ara okşayın veya pışpışlayın. Fakat bunu ara ara yapmanız çok önemlidir çünkü sürekli olarak yaparsanız olumsuz bir davranış kazandırma ihtimaliniz bulunmaktadır. Ayrıca bu dokunma hareketi sizin kontrolünüzde olmalıdır. Bebeğinizin sizin elinizi tutmasına izin vermek yerine siz onun eline veya parmağına dokunun. Bu dokunma davranışına çok güvenmeyin çünkü dördüncü günden itibaren yataktan uzaklaşacaksınız ve ona bu kadar çok dokunamayacaksınız.
İlk Üç Gece İçin Ek Hatırlatmalar
- Bebeği uyutmak için savaşmayın çünkü kazanan siz olmazsınız! Eğer bebeğiniz uyumamak için yatakta oturuyorsa onu uyumaya teşvik edecek şekilde yatağın baş kısmını gösterip uyuma işareti yapabilirsiniz. Burada kesinlikle sakin kalın ve ona ‘’pışş–pışş’’, ‘’iyi geceler’’ gibi rahatlatıcı şeyler söyleyin.
- Çocuğunuzu yatağının kenarlarından ara ara okşayıp pışpışlayabilir hatta şarkı söyleyebilirsiniz. Fakat önemli olan bu davranışınıza uyuyana kadar devam etmemenizdir çünkü uzun süreli devam ederseniz ona uyuma esnasında başka bir olumsuz öğrenme aşılamış olacaksınız. Bu yüzden uykuya dalmaya başladığı an davranışınızı durdurun.
- Bebeğinize dokunuşunuzu siz kontrol edin. Mesela bebeğiniz elinizi tutarak uyursa en ufak hareketiniz onun uyanmasına sebep olabilir. Eğer böyle olursa süreç en başa döner ve ebeveynler bu noktada fazlasıyla zorlanır. Bu farklı bir davranış ile değiştirilebilir. Örneğin; bebeğinizin kafasını okşayabilir veya onu pışpışlayabilirsiniz.
- Bebeğiniz ağlama krizine girerse onu kucağınıza alıp sakinleşmesini sağlayın. Eğer bebeğiniz ağlama nöbeti geçirirse onu kucağınıza alın ve evin içinde dolaşmadan, odadan çıkmadan sakinleştirmeye çalışın. Önemli olan kucağınızda uyumasına izin vermemektir. Sakinleşince daha önceden olduğu gibi tekrar yatağına bırakıp yanındaki sandalyeye oturun. Eğer bebeği kucağınızda uyutursanız siz çocuğunuza uyku eğitimi vermiş olmuyorsunuz o size kucak eğitimi vermiş oluyor demektir.
- İlk üç gün bütün uyku vakitlerinde derin bir uykuya dalana kadar odadaki sandalyede oturarak bekleyin. Gözlerini kapatır kapatmaz odadan çıkarsanız uyandığı an ağlar veya üzülür bu da sürece yeniden başlayacağınız anlamına gelir.
- Bebeğinizin her uyanışında pozisyonunuza geri dönün ve bahsedilen kuralları uygulayın. Örneğin her uyandığında yanına gidin onu öpün, uyumaya teşvik edin ve yanına oturun. Bunu sabah altıya kadar her uyandığında uygulayabilirsiniz.
4-6. Geceler
Sandalyenizi yataktan biraz daha uzaklaştırmaya başlayabilirsiniz. Yatak ile odanın kapısı arasındaki mesafe ideal olacaktır. Onu uyuturken yine sakinleştirici seslerinize devam edebilir, gerektiğinde kalkıp okşayabilirsiniz. Fakat ağlama nöbeti geçirmediği sürece kucağınıza almamaya dikkat edin ve eğer kucağınıza almanız gerektiyse de ilk üç gece için anlattığım yöntemi uygulayın. Uykuya dalmasını sandalyenizde oturarak bekleyin eğer uykuya dalana kadar başında bekleyip pışpışlarsanız sandalyenizi uzağa taşımanızın bir anlamı kalmayacaktır. Çünkü bu süreçte isteyeceğimiz son şey yeni bir uyku destekçisi yaratmaktır.
7-9. Geceler
Sandalyeniz yine odanın içinde olsun fakat kapı aralığına doğru koymalısınız. Odada loş bir ışık olmalı ve eğer uyanırsa onun görüş açısı içerisinde olmalısınız. Sandalyenizde oturarak onu sakinleştirme yöntemlerimizi tekrar etmelisiniz. Bu süreçte olabildiğince az müdahale etmeniz gerekmektedir. Eğer az az ağlarsa onu sakince teskin edin, böylece orada olduğunuzu anlayıp uykuya dalacaktır.
10-12. Geceler
Sandalyenizi koridora doğru götürün, kapı açık ve onun göreceği şekilde konumlandırın. Onu sürekli pışpışlamak yerine yanında olduğunuzu hissedecek kadar pışpışlayın.
Çocuklar, her şeye adapte olmaya ve ritüel haline getirmeye yatkındırlar. Bu yüzden yaptığınız değişiklikleri üç günde bir veya daha kısa sürede yapmaya gayret gösterin. Süreyi uzatmanız hem sizin hem de bebeğinizin olumsuz etkilenmesine sebep olacaktır. Sandalyeyi üç günde değil de beş günde uzaklaştırmaya çalışırsanız bebeğiniz size daha fazla kızacak ve daha çok üzülecektir.
13. Gece ve Sonraki Geceler
Bu zamana kadar geldiyseniz eskiye oranla uyku problemini büyük ölçüde çözdüğünüz anlamına gelmektedir ve bebeğiniz hatırı sayılır derecede uykuda kalmaya başlamış demektir. Bu süreçten sonra yapmanız gereken çocuğunuzun odada siz yokken uykuya dalmasına yardımcı olmaktır. Bu büyük bir değişim gibi gelebilir fakat öncesindeki on iki günlük değişim bu davranışı da kolaylıkla anlamlandırabileceğini gösterir. Siz zaten yavaş yavaş sandalyenizi ondan uzaklaştırarak onu bu sürece hazırladınız. Çocuğunuz ağlarsa odaya girmeden odaya yakın şekilde veya kapıda durarak onu sakinleştirebilirsiniz. Bebeğinize, uzakta olmadığınıza ve kendi kendine uyuyabileceğine yönelik mesajları vermiş olursunuz. Ebeveynler için bebeklerinin ağladığını veya üzüldüğünü görmek zor bir durum olsa da bu noktaya geldiğiniz için sevinin ve çocuğunuza bu yönde takdir davranışları sergileyin. Eğer fırsat verirseniz sakinleştirme eylemini çocuğunuzun kendisi zaten yapabilir. Kapıda bekleyerek göze batmak ve sürekli kontrol etmek yerine kendinize onu rahatlatmayı görev edinin. Unutmayın amacınız bebeğinize yaklaşıp onu uyandırmak değil, bunun yerine bebeğinizi sakinleştirmektir.
Klinik Psikolog Kübra Betül ÖZER
