Hamile kalmak, sadece biyolojik bir süreç değildir. Duygusal ve düşünce durumlarından etkilenen ve bunları değiştirerek yolumuzu kolaylaştıracağımız bir süreçtir. Bebek sahibi olmak başlı başına zor bir durumken bazı çiftlerimiz bu süreçte tüp bebek tedavisi almak zorunda kalabilmektedir. Tedavi sürecinde çiftler aldıkları tedavinin sadece bedenen olmadığını, şartların kişiyi nasıl zorlayabileceğini fark etmeye başlar. Yoğun kaygı, stres, korku ve üzüntü gibi duyguları deneyimlerler. Peki, tüp bebek tedavisinde stres yönetimi nasıl olmalıdır?
Tüp Bebek Tedavisinde Stres, Kaygı ve Korku
İnsan bedeni fizyolojik ve duygusal bütünlük açısından dengede durma isteği içerisindedir. Hayatımız, her zaman bu dengeyi kurma yolunda çabalayarak geçmektedir. Gün içinde en ufak durumlarda bile bu dengeyi sağlamak için davranışlarda bulunuruz. Örneğin; çok acıktığımızı düşünelim. Bu durumda hemen yemek yiyip açlığımızı gidermek isteriz. Duygusal açlık yaşadığımızda da bu giderme davranışı gözlemlenir. Örneğin; birini özlediğimiz zaman hemen arayıp sesini duymak veya mesaj atmak isteriz. Böylece de özlem duygumuzu doyurmuş oluruz.
Eğer bozulan herhangi bir denge giderilmez veya geç fark edilirse bedenin eski haline dönmesi hem daha zor hem de oldukça yorucu olur. İlk örneğe dönecek olursak çok açsınız ama yeme davranışınızı geciktirdiniz böylece daha sinirli ve agresif olursunuz. Yani aslında bu durumda bozulan sadece biyolojik dengeniz değil, duygusal dengeniz de olmaktadır. Aynı durum tüp bebek sürecinde de karşımıza çıkmaktadır. Tüp bebek süreci fazlasıyla yorucu, beden ve duygusal dengenizi bozan bir süreç başlatır. Bu yüzden dengeyi bozan en ufak bir durum varsa hemen algılanıp buna odaklanılmalıdır. Bu sorunu fark edip giderme davranışı hem birey hem de çift için olumlu etki yaratır. Böylece bireyler tüp bebek sürecini daha mutlu, sağlıklı ve huzurlu bir bütünlük ile sonlandırır.
Beden Rahatlığı Düşüncelerimizi De Değiştirir!
Beden tehlike sinyallerini algıladığı zaman fizyolojik olarak da bazı tepkiler verir. Eğer onunla baş edebileceğine inanırsa savaşır, durum tam tersi olursa kaçar. Kişi stres altındayken pimi çekilmiş bomba gibidir ve beden yoğun bir gerginlik içerisindedir. Bu gerginlik dışarıdan bakıldığı zaman da görülebilen durumlardır.
Başka bir açıdan baktığımızda beden stres altındayken vücutta salgılanan hormonlar da bununla eş değerlidir. Stresliyken birçok hormon ani olarak değişeme girer ve eski hale dönebilmek bazen zor olabilir. Böylece hissettiğimiz en ufak stres bile vücudumuzda hem duygusal hem de üreme ve hormonal sistemlerde bazı olumsuz durumlara sebep olur.
Tüp bebek sürecindeyken stres konusu fazlasıyla önemli yer tutar. Herkes daha az stresli olmanız gerektiğini anlatır. Fakat ‘’stresli olmamam gerek’’ düşüncesi bile daha fazla stresi beraberinde getirir. Bir de stresli olmamanız gerektiğini bilirsiniz fakat bu defa da aklınızda şu soru olur: ‘’Kendimi nasıl rahatlatabilirim?’’. Bu soru çiftlerin fazlasıyla kafasını karıştırır. Bu süreçte psikologlar çiftleri rahatlatmak adına psikolojik destek verir. Süreci, rahatlama egzersizleri ile taçlandırır. Çünkü biz biliyoruz ki rahatlamış bir beden, düşünceleri de değiştirir ve süreci olabilecek en güzel şekilde devam ettirir.
Rahatlamanın İlacı: Gevşeme Terapisi
Tüp bebek sürecindeki kadınlar yoğun stres altındadır hatta uykuya dalarken bile fazlasıyla kasılır ve uykudan sık sık uyanırlar. Bu süreçte bedendeki gerginliği hissettiklerini belirtirler. Bu yüzden hissedilen stresin kontrol altına alınması gerekir. Çünkü ilerleyen süreçte stresin yanında depresyon, kaygı vs. gibi birçok durum da gelir. Kişinin bilişsel, fizyolojik ve duygusal dengesi bozulur. Bizim görevimiz ise gevşeme tepkisi oluşturarak kas geriliminizi, oksijen tüketim seviyenizi, nefes alıp verme sıklığınızı normal seviyeye indirgemektir. Bu süreçte şunu unutmayın: Stresinizi azaltmak, düşünce davranışlarınızın daha kontrollü olmasını sağlayabilir fakat hamile kalmanızı garantilemez. Ancak tedavinizin başarısını artıracağına eminim.
Rahatlamak için yapılabilecek birçok farklı nefes egzersizi veya gevşeme tekniği vardır. Size anlatacağım egzersizi sadece bir defa yapmak veya düzensiz olarak yapmak sihirli bir değnek gibi tüm sorunları ortadan kaldırmayacak. Bunun yerine bu egzersizi benimseyip düzenli şekilde uygulamak olumlu sonuçların görülebileceğini gösterir. Yine unutulmamalıdır ki; bu egzersiz veya telkinler stres kaynağını ortadan kaldırmaz, sadece onunla nasıl baş edebileceğinizi ve rahatlayabileceğinizi gösterir.
Güvenli Yer Egzersizi
Faydası: Yapacağınız egzersiz stres azaltma tekniklerinden biridir. Ayrıca vücut stres altındayken gevşeme tepkisi oluşturmasını ve kişinin daha rahat ve huzurlu hissetmesini sağlayan bir yöntemdir. Burada dikkat etmeniz gereken nokta bir hayalleme çalışması olduğudur. Kendinizi güvenli bir yerde düşünme odağından ortaya çıkmıştır. Çünkü insan ancak kendisini güvende hissettiği, kendisini korumak ve savunmak zorunda olmadığı yerde huzurludur. Herhangi bir yere gezmeye gitseniz bile eve döndüğünüzde ağzınızdan şu cümle çıkar: ‘’İnsanın evi gibisi var mı?’’ deriz. Evimizde kendimizi rahat ve güvende hissederiz böylece bedenimiz bir gerginlik hissetmez.
Zihin Gerçek ile Hayal Edileni Ayırt Edemez
Size çok stresli gelen bir olayı düşünün. Örneğin; yarın çok önemli bir sunum yapacaksanız. Bu durumu o an düşünmek bile kalp atışlarınızı artıracak, yüzünüz kızaracak, nefes alışverişleriniz artacak ve sanki sunumu şu an yapıyor gibi heyecanlanacaksınız. Yani zihniniz o anı henüz yaşamasanız bile bu durumu şu an yaşıyor gibi hissedip sunum yapıyormuşsunuz gibi tepkiler verir. Güvenli yer egzersizi zihnin bu açığını kullanarak rahatlatmayı hedefler. Nasıl ki bizi strese sokan durumu düşünüp stresimizi artırabiliyorsak rahatlatacak durumu da düşünerek gevşeyebiliriz. Egzersiz böylece olumlu duyguları artırarak iyi ruh halini hissetmemizi ve bedensel olarak da rahatlamamızı sağlar.
Yönerge: Gözlerinizi kapatın ve nefes alışverişinize odaklanın. Bedeninizi gevşeterek rahatlatın. Nefesinizi verdikçe bedeninizin daha da gevşemesine izin verin. Bu süreçte aklınıza olumsuz birçok düşünce gelebilir. Zihninizden akıp gitmesine izin verin ve siz nefes alışverişinize odaklanın. Bu süreçte bedeninizin ne kadar rahatladığını fark edin ve bu anın tadını sonuna kadar çıkarın.
Bir yer hayal edin. Size öylesine huzurlu ve rahat hissettirecek, istediğiniz her şeyi barındıran bir yer düşünün. Bu yer daha önce gittiğiniz bir yer de olabilir, hayal gücünüzle inşa ettiğiniz herhangi bir yer de. Hayal ettiğiniz yeri en ince ayrıntısına kadar düşünün. Yüzünüze çarpan havayı, aldığınız kokuyu, gördüğünüz renkleri, ağzınızdaki o güzel tadı… Kendinizi tamamen güvende hissedene kadar istediğiniz her şeyi o konuma yerleştirmeye devam edin.
Bulunduğunuz bu özel yerde hem bedeninizin hem de zihninizin nasıl dinlendiğini, ne kadar huzurlu olduğunuzu hissedin. Sizi üzen, canınızı sıkan en ufak bir durum yok çünkü burası sizi güvende ve mutlu hissettirmek için yapılan bir yer. Oranın sıcaklığı, kokusu, renkleri yani kısacası her şeyi istediğiniz gibi. Adeta sizin kendinize yarattığınız bir cennet. Burada olmak size ne kadar iyi geliyor bunu fark edin ve bu huzurun tadını çıkarın. Ne kadar özgür olmak isterseniz o kadar özgürsünüz. Çünkü bu yer sizin, size ait. Etrafı görülmeyen sınırlarla dolu ve sizin istemediğiniz hiçbir şey burada yer almıyor. Özgür ve rahatsınız. Bu anın tadını çıkarın bedeninizdeki o rahatlamayı hissedin. Buranın size sunduğu tüm o olumlu duyguları alın ve sizde kalıp sizin olmasına izin verin. Burası sizin yeriniz ne zaman isterseniz tekrar gelebilir bu güven ve rahatlığı tekrar hissedebilirsiniz. Sadece bu yeri kendi içinize sindirin ve benimseyin.
Tekrar nefes alışverişinize odaklanın. Nefes alırken ciğerlerinizin nasıl şiştiğini ve nefes verirken nasıl eski haline döndüğünü hissedin. Kendinizi stresli hissettiğinizde bu güvenli yerinize daha hızlı gitmenizi sağlayacak bir zihinsel ipucu bulun ve ona bir isim koyun. Bu isim güvenli yeriniz ile uyumlu olmalıdır. Örneğin; güven, beyaz, huzur gibi. Yavaş yavaş içinizden 10’dan geriye sayın. Güvenli yerin içinizde olduğunu tekrar hatırlatarak gözlerinizi açın. Kendinizi ne zaman stresli, kaygılı ve olumsuz duygularla baş etmeye çalışırken huzursuz hissederseniz bu yere verdiğiniz ismi tekrar edip kendi alanınıza gidebilirsiniz. Bu yer de bedeninizi gevşeterek şu ana dönebilirsiniz.
Bu gevşeme egzersizinin size iyi geldiğini düşündüğünüzde bunu sık sık tekrarlayın. Böylece hem bedeninizi içinde bulunduğu gerginlikten kurtarır hem de gevşeme tepkisine kısa sürede uyum sağlamasını kolaylaştırırsınız. Herhangi bir stres altındayken zihniniz zamanında bu yöntemi uygular ve gerektiğinden kısa sürede rahatlamanızı sağlar.
Bir Yorum