Uykudan Korkma Hastalığı (Hipnofobi) İçin Çözüm!

Hipnofobi Nedir?

Kelime anlamı olarak uykudan korkma hastalığı ‘’hipnofobi’’ olarak geçmektedir. ‘’Fobi’’ herkesin de bildiği üzere korku anlamına gelmektedir. ‘’Hipno’’ kelimesi ise Latince bir kelimedir ve uyku anlamına gelir. Dolayısıyla birlikte kullanıldığında uykudan anormal şekilde korkma hastalığı olarak çevrilebilmektedir. İnsanlar, uyku anında en savunmasız hallerindedir. Bu savunmasızlık hali de kişilere büyük bir korku yaşatır.

Uyku, bireyin hayatındaki en önemli dinlenme kaynağıdır. Çünkü uyku sırasında birey, hem fizyolojik hem de ruhsal olarak rahatlamayı sağlar. Uyku düzenimiz sayesinde vücuttaki hormonlar olumlu yönde etkilenmektedir. Fakat bazı bireyler uyku uyuma ve uykuya dalma gibi konularda problem yaşar. Kişiler, anormal olarak uykudan korkma veya uykuya dalsa bile irkilerek uyanma gibi davranış örüntüleri gösterir. Bunun altında uykuda öleceği düşüncesi, korku ya da endişe olabilmektedir.

Hipnofobi (Uykudan Korkma Hastalığı) Nedenleri

Uykudan korkma hastalığının birçok nedeni olabilir. Bu nedenler kişiden kişiye göre değişmektedir. Uzman görüşleri bu korkunun temelinin çocukluk çağında atılmış olabileceği yönündedir. Buna rağmen kesin bir neden ileri sürülememektedir. Kabuslar veya uyku felcinden kaynaklanabileceği düşünülmektedir. Uyku felci, kişinin REM uykusu esnasındayken uyanma sırasında kaslarını kontrol edememesi ve hatta uyansa bile el, kol gibi vücudun temel uzuvlarını hareket ettirememe durumudur.

Bu durum kısa süreli bile olsa kişi, bunları yaşamaktan fazlasıyla korkar ve böylece uyumaktan korkar bir hale gelebilir. Uyku felci, kabuslar ile birleşirse de daha da korkunç bir hal alabilmektedir. Çünkü ikisi birleşince halüsinasyonlar da bu durumlara ek olarak görülebilir. Birey, yaşadığı bu korkulardan sonra uykudan korkar ve sürekli bu durumun tekrarlanacağını düşünür. Kişinin yaşamış olduğu kabusların alt sebeplerine baktığımız zaman travmalar, kaygılar, endişe, kişinin yaşadığı psikolojik kökenli sorunlar sıralanabilir.

Sürekli yaşanılan kabus durumları psikolojik etkenlerin yanında kullanılan ilaçlar, alkol, yorgunluk gibi sebeplerden dolayı da karşımıza çıkabilen bir durumdur. Kişi, bunların etkisiyle de yoğun bir kabus görme halini yaşayabilir. Böylece uyumak istemeyip uykudan kaçınabilir.

Kalp hastalığı gibi ciddi fizyolojik rahatsızlıklar yaşayan bireyler de uykudan korkabilirler. Çünkü uyuduklarında kontrollerini kaybedeceklerini ve böylece kalplerinin duracağını düşünebilir. Bu ölümden korkma düşüncesini benimsediklerinde uykudan korkmaya başlayabilir, bu yüzden de uyku rutinlerini fazlasıyla sekteye uğratabilirler.

Korona Tedavisi Sonrası Ortaya Çıkan Bir Durum Olabilir Mi?

Korona hastalığı, hayatımızda uzun zamandır yer alan bir hastalıktır. Bu rahatsızlık ayakta atlatıldığı gibi maalesef bazen hastanede tedavi gerektirebiliyor. Bu tedavi süreci kişiyi fazlasıyla kaygılı bir hale getirebilir. Kişi, tedavi esnasında ölüm ile yüz yüze geldiği için yoğun stres ve kaygı faktörlerine maruz kalmaktadır. Yaşadığı korona sürecini atlatsa da birey, bu ölüm korkusu yüzünden uykuya dalmaktan korkabilmektedir.

Hipnofobi (Uykudan Korkma Hastalığı) Belirtileri

Kişiler, belirtileri hem bedensel hem de zihinsel olarak yoğunlukla yaşamaktadır. Hastalığa dışarıdan bakıldığında sadece uykudan korkma veya uyuyamama gibi belirtiler ön planda olsa da bu hastalığın birçok farklı belirtisi bulunmaktadır.

• Yoğun terleme,
• Nefes darlığı,
• Uykudan kaçınma,
• Mide bulantısı,
• Kalp çarpıntısı,
• Anksiyete atakları,
• Panik atak,
• Yorgunluk,
• Yutkunma güçlüğü,
• Bayılma,
• Uykuya dalarken irkilme,
• Ani tansiyon değişimleri,
• Endişe,
• Uyuklama,
• Uykudan sıçrayarak uyanma,
• Uykuya dalarken vücudun titremesi,
• Uyuşukluk,
• Uyku düşünüldüğü zaman göğüs sıkışması ve göğüste ağrı,
• Günlük hayattaki işlere odaklanamama,
• Uykuya geçiş öncesinde uyumamak için dikkati dağıtacak unsurları kullanma ( televizyonu veya ışığı açık bırakmak gibi),
• Uykusuzluğa bağlı olarak da aşırı gergin ruh hali,
• Çocuklarda ise uykuya dalma aşamasında sürekli ağlama veya anne-babayı yanında isteme davranışı gibi belirtiler gözlenmektedir.

Bu belirtilerin yanında kişiler farklı kaygı bozuklukları da yaşayabilmektedir. Uyku öncesi bunları düşünmek bireyi fazlasıyla rahatsız eder ve kişi bu yüzden kolaylıkla uykuya dalamaz. Örneğin; gelecek kaygısı, sınav kaygısı, değersizlik hissi, sosyal fobi gibi birçok durum söz konusu olabilmektedir.

Hipnofobinin (Uykudan Korkma Hastalığı) Tedavisi Nedir?

Hipnofobi rahatsızlığının birçok farklı sebebi olduğu gibi gidilmesi gereken yollar da buna bağlı olarak farklılık göstermektedir. Öncelikle uykuya dalmak, uykudan korkmak gibi davranış örüntülerine sebep olan durumları tespit etmek ve bunlara yönelik davranış stilleri belirlemek en sağlıklı olandır. Bu süreçte bunları bir uzman yardımıyla yapmanız en doğrusudur. Bu alanda çalışan psikiyatrist ve psikologlar, durumu tetikleyen sebepleri sizin de yardımınız ile belirler ve bunlar üzerine odaklanır. Bilişsel davranışçı terapi yöntemi ile kişinin yanlış bilişleri değiştirilerek uygun düşünce tarzları benimsetilebilir.

Yaşadığınız hipnofobi probleminin düzeltilebilmesi için altta yatan korku ve kaygıların ortadan kaldırılması gerekmektedir. Bu süreçte size fayda sağlayacak birçok farklı meditasyon, nefes egzersizi, rahatlama tekniği veya rahatlatıcı müzik faktörlerinden faydalanılabilir. Buna ek olarak kişi süreç içerisinde beslenme düzenine, tükettiği kafein miktarına veya alkol tüketimine de dikkat etmelidir.

Hipnofobi hastalığını yaşayan bireylere uyurken odada bir yakını ile beraber yatma tavsiyesi verilebilir. Çünkü odada güvendiği birinin varlığı ona iyi hissettirebilir. Kişi yalnız yaşıyor ise bunu kedisi veya köpeği ile de yapabilir.

Bilişsel davranış terapisi dışında psikanalitik yaklaşım ile de bireyin korku duygu durumunu yaşamasının alt sebeplerini araştırabiliriz. Ona bu korkuyu yaşatan durumlarla yüzleştirmek veya çocukluğa bağlı bir durum olup olmadığını sorgulamak da iyi gelebilmektedir.

Tüm bunlar dışında uykudan korkma hastalığı tamamen kontrolden çıkmış bir durumda ise terapi ve ilaç tedavisinin birlikte kullanılması gerekmektedir. Birey gerekli antidepresanlarla ve terapi süreci ile yaşadığı bu uyku problemini atlatabilmektedir.

Uykuya Yardımcı Olacak Rahatlatıcı Nefes Egzersizleri

Bahsedeceğim iki teknik sadece bu süreçte az da olsa rahatlamanızı sağlar ve bir tedavi niteliği taşımaz.

Diyafragmatik Nefes Egzersizi

Nefes egzersizlerini yaparken önemli olan nefese odaklanmaktır. Bu yüzden hangi nefes tekniği kullanılırsa kullanılsın odaklanma konusu göz ardı edilmemelidir. Diyafragmatik nefes egzersizi sayesinde diyaframınız güçlenir ve oksijen ihtiyacınız da azalır.

• İlk olarak sırt üstü uzanın ve yastık yardımı ile dizlerinizi bükün.
• Bir elinizi karın boşluğuna diğerini de göğsünüzün üstüne koyun.
• Burnunuzdan nefes alırken bir çiçeği kokluyormuş gibi derin fakat yavaş nefes alın.
• Nefes alıp verdiğinizde karnınızın üstündeki elinizin yukarı ve aşağı doğru hareket etmesi gerekmektedir.
• Nefesi verirken de dudağınızı hafifçe aralayarak nefesinizi verin.
• İlerleyen süreçlerde göğsünüzü hareket ettirmemeyi öğreneceksiniz.

4-7-8 Nefes Tekniği

Bu rahatlama egzersizini stres anında, kaygı ve korku anlarında da uygulayabileceğiniz gibi uykuya dalmak için de kullanabilirsiniz. Yöntemin sahibi olan Andrew T. Weil, doksan saniyede uykuya dalmayı sağlamaz ise bu işi bırakırım diyerek iddialı bir yöntem olduğunu anlatmak istemiştir.

• Öncelikle kendinizi rahat bir pozisyona alın ve elinizin birini göğsünüze diğerini de karnınızın üzerine koyun.
• Dilinizi damağınıza değdirerek, üst ön dişlerinizin arkasına dayayın ve tüm egzersiz boyunca aynı pozisyonda tutun.
• Aldığınız nefesi burnunuzla bir çiçeği kokluyor gibi alın, nefes verirken de bir mumu üfler gibi ağzınızdan verin.
• Nefes verirken ağzınızla ıslık sesi çıkararak bu aşamayı gerçekleştirebilirsiniz.
• Karnınızın şiştiğini hissederek içinizden dörde kadar sayıp nefes almaya başlayın.
• Daha sonra aldığınız nefesi yedi saniye kadar tutun.
• Nefesinizi sekize kadar sayarak yavaş yavaş verin.
• Bu sadece almanız gereken bir nefes, bunun gibi üç nefes daha almanız gerekmektedir.

Klinik Psikolog Kübra Betül ÖZER