Psikolojik COVİD-19 Belirtilerine Dikkat!

Covid-19 (Korona virüs), dünyayı etkisi altına alarak salgına neden olmasıyla birlikte bir çok kişi bu durumun belirsiz olmasından kaynaklı anksiyete ve korku yaşamaktadır. Evden dışarıya çıkan, alışverişe giden veya kargo yoluyla sipariş veren bir çok kişi psikolojik covid-19 belirtilerini yaşadığını görmekteyiz. Örneğin kişi boğazı ağrıyor mu? Ateşi var mı? Gibi düşüncelere odaklanarak sürekli bunu düşünüyor olması, yaşamış olduğu anksiyete döngüsünün zaman içerisinde aslında bireye gerçekten bu belirtileri yaşadığını doğru olarak kabul ettirebiliyor. Peki, yalancı Covid-19 hastalığı nedir?

Yalancı Covid-19 hastalığı hayatımızda yerini aldı!

Yüksek oranda yaşanan anksiyetenin neden olduğu yalancı COVİD-19 vakaları bir çok ülkede görülmektedir. Yapılan araştırmalara bakıldığı zaman son zamanlarda bireylerin %70’inin anksiyete düzeylerinin yüksek olduğu ve yalancı Covid-19 vakalarının oluştuğu saptanmıştır. Bu durum aslında yalancı COVİD-19’un psikolojik kökenli olduğunu göstermiştir. Burada aşırı anksiyete seviyesi, bireyleri korona virüs semptomlarını yaşadıklarını inandırmaktadır.

Anksiyetenin yüksek olması, yalancı koronavirüs belirtilerine neden olabilmektedir.

Korona virüs teşhisi almadığı halde şiddetli anksiyete sebebiyle psikolojik açıdan kendini iyi hissetmeyen ve semptomları yaşadığını düşünerek hastanelere giden bireyler vardır. Anksiyete bozukluğu olan bireyler, yaşamış oldukları en küçük problem de COVİD-19’a yakalandıklarını zannederek o panik durumunda kendini hastanede bulabilmektedir. Fiziksel belirtilere yoğun olarak dikkatini vererek birey, ateşi olduğunu, boğazının ağrımaya başladığını zannedebilir. Bu düşüncelere kapıldığı an stres yaşamaya, kalp atışı hızlanmaya, solunum hızı değişir. Bunun soncunda birey salgılana yakalandığını düşünür ve hastaneye giderek ısrarlı bir şekilde test yapılmasını talep edebilir.

Yeme bozuklukları, uyku sorunları, takıntılı düşünceler ve fobiler ortaya çıkabilir.

Bireylerin yaşamış olduğu yoğun anksiyete, sıkıntı ve belirsizlik durumları bedenlerinin farklı reaksiyonlar göstermesine, yaşam niteliklerinin bozulmasına neden olabilmektedir. Sosyal medya üzerinden korona virüs hakkında yayınlanan videolar veya yazılar bireyler üzerinde yoğun anksiyete, stres, korku yaratmaktadır. Bununla beraber uyku sorunları, yeme bozuklukları, takıntılı düşünceler ve fobilerin ortaya çıkmasına da yol açabilmektedir. Bireyin anksiyeteyi ortaya çıkaran unsura odaklanması, anksiyeteyi daha çok pekiştirmektedir. Sınırlandırılan ve değişen yaşam aktiviteleri, bireylerin anksiyete düzeylerini yükselterek yaşananlar karşısında daha çok kuşku duymalarına neden olabilir.

Bireyler için öksürme, hapşırma gibi hareketler tehlike işareti ortaya çıkarmakta, en küçük bir durumda dahi felaketleştirmeye meyilli olmalarına yol açmaktadır. Anksiyete ve korku yaşan bireyler negatif düşünmeye daha çok yatkın olurlar ve risk durumlarını algılamaları abartılı olarak felaketleştirme şeklinde ilerlemektedir. Bu bireyler genellikle bulundukları ortamda herhangi bire risk unsuru olmadan da anksiyete yaşayabilen bireylerdir. Buna ek olarak bu bireylerde bilişsel çarpıtmalar da (yanlış inanışlar) ortaya çıkabilmektedir. Yüksek düzeyde bilişsel çarpıtmaları olan bireyler, düşüncelerinde doğru olmayan durumlarla ilgili kendini ikna eder ve birey bu tasarladığı düşüncelere inanır ve tersine hiçbir şekilde inanmaz.

Çaresizlik duygusu psikolojik destek ihtiyacını ortaya çıkarıyor

“Gittiğim ortamda yanımdaki bir kişi öksürmüştü. Acaba bende bulaşmış mıyım? “, “ Gelen kargoda virüs var mıdır? “ gibi hassas durumlar artış göstermektedir. Tabii ki gün içerisinde en çok yaşanılan endişelerden biri bulaş olma korkusudur. Bu doğrultuda bireyin anksiyete seviyesi almış olduğu önlemleri şekillendirir. Yoğun anksiyete yaşayan bireyler gereksiz ve işlevsel olmayan önlemler almaktadırlar. Örnek olarak, birey sirkenin iyi geldiğini düşünerek sirke içmesi gibi doğru olmayan uygulamalar yapması. Bu gibi işlevsel olmayan önlemler alan bireyler genelde yüksek düzeyde anksiyete, çaresizlik, korku yaşayan bireylerdir ve böyle bir durumda kendileri için tercih edebilecekleri en iyi yol psikolojik desteğe başvurmak olabilir.

Covid-19’un psikolojik etkilerinden korunmak için bazı öneriler;

1. Psikolojik dayanıklılığı arttırmak. Bunun içinde bağışıklık sistemini güçlendirmek için düzenli, sağlıklı beslenmek ve düzenli uyumak.
2. Panik şeklinde davranmak değil de, daha bilinçli ve sakin biçimde salgına karşı uzmanların önerileri doğrultusunda gerekli önlemleri almak.
3. Anksiyete ve stresi kontrol altına alabilmek için nefes egzersizleri uygulamak.
4. Birey sevdikleriyle iletişim içinde olmalı. Çünkü ailesinin ve çevresinin iyi olduğundan haberdar olması da anksiyeteyi azaltmaktadır.
5. Doğru olmayan ve yoğun bilgi edinmekten kaçınılmalıdır. Sadece uzman kaynaklar takip edilerek bilgi alınmalıdır.

Uzman Klinik Psikolog Özge Sarıca