Anne Sütünü Artıran Besinler (9 Önemli Madde)

Yeni anne olmuş veya olacak bireyleri yakından ilgilendiren veya anne sütünü artıran besinler hakkında bilgi almak isteyenler için anne sütünü derinlemesine inceleyelim.

Anne Sütü Neden Önemli?

Anne sütü; Büyüme etmenleri, bağışıklık ögeleri, hormonları ve biyolojik enzimleri içerir. Enfeksiyonu önleyici olan laktoferrin, bifidus ve lizozim içeriği dolayısıyla bebek ölümlerine karşı koruyucudur. Yapılan çalışmalarda anne sütü; anneyi meme ve rahim kanserine karşı koruduğu, bebeği de ilerleyen yaşlarda diyabet, obezite ve kalp hastalıklarından koruduğu saptanmıştır. Anne sütünün; IQ üzerinde de etkisi bulunmaktadır.

Yeni doğanların gereksinim duydukları karbonhidratlar, proteinler ve yağ gibi besin ögeleri eşsiz olan anne sütü ile karşılanır. Anne sütü bebeğin sıvı gereksinimini karşıladığı için su verilmesi de gereksizdir. Amerikan Pediatri Akademisi (AAP) ve Amerikan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanları ilk 6 ay boyunca sadece emzirmeyi tavsiye ediyor.

Bebekler için anne sütü; sıvı, enerji ve besin ögeleri gereksinmesini sağlayan en doğal ve en uygun besindir.

Annenin sütü yeterli ve tıbbi bir engeli yoksa Bebeklere ilk 6 ay sadece Anne Sütü verilmelidir.

Anne Sütü Besin Değeri

• Doğum sonrası ilk süt olarak bilinen kolostrum; laktoferrin, lökosit, IgA ve büyüme faktörlerince zengindir.
• Yağ ve karbonhidrat içeriği daha düşüktür.
• Vitamin ve minerallerden B12, D, çinko, magnezyum, kalsiyum ve sodyumdan zengindir.

Geçiş sütü de en az 72 saat dilimini sonrası laktoz miktarı artan süte denir. Geçiş sütü; kolostrumdan sonra 6-14 gün salgılanır. Bu süre sonunda içeriği oturmuş süte de matur (olgun) süt denir.

Preterm ve term bebeklerde anne sütü makro besin öge miktarı değişiklik gösterebilir. Preterm bebeklerin anne sütü yağ ve protein bakımından zengindir. Anne sütü protein; kazein, sekretuvar IgA, lizozim, α-laktoglobulin, laktoferrin ve serum albüminden oluşmaktadır. Anne sütü yağ içeriği emzirme süresi boyunca değişken olabilir. Anne sütündeki karbonhidratlardan laktoz en az değişkenlik gösteren bileşendir. Oligosakkaritler ise genetik faktörler ve emzirme süresine göre değişken olabilir. Anne sütünde K ve D vitamini düşük olduğundan ekstra takviyesi sağlanmalıdır.

Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) önerisiyle ilk 6 ay sadece anne sütü almalıdır. Altıncı aydan sonra ek olarak tamamlayıcı gıdalara başlanabilir. Anne sütü de 2 yaşına kadar verilebilir. Emziklilik döneminde beslenme hakkında detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

Anne, Sütünün Yeterli Olduğunu Nasıl Anlar?

• Bebeğiniz güçlü emiyor ve doygunluk hissediyorsa
• Hher ay 500-600 gram kilo alıyorsa
• Bebeğiniz en az 4 kez/gün kaka yapıyorsa sütünüz yeterlidir
• Doğru pozisyonda emzirmelisiniz
• Siz de emziren bir anne iseniz bol sıvı alıp yeterli ve dengeli beslenmelisiniz
• Tamamlayıcı besinlere erken başlamamalısınız.

Anne Sütünü Artıran Besinler Nelerdir?

• Su
• Yeşil yapraklı sebzeler; demir ve folik asit içeren dereotu, pazı, ıspanak
• Yumurta,
• Süt, yoğurt, ayran (kolik bebeklerde gaz yapabilen soğuk şekersiz süt, yoğurt, kuru baklagiller, lahana, turp, karnabahar ve brokoli gibi besinlerin kontrollü tüketmesi gerekmektedir.)
• Rezene, ıhlamur, papatya çayı (bitki çaylarının size yan etkileri varsa bir uzmandan tavsiye alarak kullanmalısınız.)
• Soğan
• Havuç
• Yulaf
• Yağlı tohumlar (ceviz, badem, fındık)

İnek Sütü de Versek Olmaz Mı?

• İnek sütü anne sütüne kıyasla daha fazla protein içerir. Bebeğinizin gereksiz, fazladan proteine ihtiyacı yoktur.
• İnek sütü anne sütüne kıyasla daha zor sindirilir.
• Anne sütünde mineral miktarı, inek sütüne göre daha azdır. Ama çok önemli bir şeyi gözden kaçırmamalıyız. Anne sütünün emilimi daha fazla olduğundan bebeğinizin tüm gereksinmeleri karşılar. Örneğin; anne sütünün demir miktarı düşüktür ama anne sütünde laktoferrin yüksek oranda bulunur. Bu laktoferrin ince bağırsağın fırçasal yüzeyine tutunup demir emilimini arttır. Aynı şey çinko içinde geçerlidir. Çinko ligandin adı verilen proteinlere bağlıdır ve bundan dolayı da anne sütünün biyo yararlılığı yüksektir. Kalsiyum miktarı da anne sütünde inek sütüne göre daha azdır ama emilimi daha fazladır.
• İnek sütüne kıyasla anne sütü daha fazla florür içerir.
• İnek sütü; anne sütüne göre daha fazla tuzlu olduğu için bebeğinizin böreklerini yorar.
• Anne sütünden gelen bebeğimizin de bağışıklığı için çok büyük öneme sahip olan kolostrum bebeğin ilk aşısıdır.

Anlaşılacağı üzere eşsiz olan anne sütü ilk 6 ay bebeğinize yeterlidir.

Diyetisyen Beyza Gül ÇETİN