Diyet İnflamatuar İndeksi Nedir?
İnflamasyon Nedir?
İnflamasyon, vücudun bir yaralanma veya enfeksiyona tepki verdiği, kendine özgü bir yanıttır. Düşük dereceli uzun süren (kronik) inflamasyon, erken beyin gelişiminden nörodejeneratif bozuklukların ve bazı psikiyatrik hastalıkların gelişimine kadar birçok beyin fonksiyonunu etkiler; kardiyovasküler hastalıklar, tip 2 diyabet ve metabolik sendrom gibi birçok kronik hastalığın gelişiminde de önemli bir rol oynar. Aynı zamanda kronik düşük dereceli inflamasyon, yaşa bağlı birçok kronik durumda da temel bir mekanizmadır. Peki, diyet inflamatuar indeksi nedir?
Diyet İnflamatuar İndeksi (Dİİ) Hastalığınızın Sebebi Olabilir Mi?
Diyet inflamatuar indeksi bireylerin diyetlerinin ve diyet içeriklerinin inflamasyon üzerine etkisinin incelendiği, geniş çalışmalar sonucunda oluşturulmuş bir indekstir. Bireyin tüketim miktarı, tükettiği besinler ve diyet bileşenlerinin, serum proinflamatuar (IL-1β, TNF-α, IL-6, C-reaktif protein) ve antiinflamatuvar göstergeler (IL-4, IL-10) üzerine etkilerinin incelenerek oluşturulduğu literatür tabanlı bir indekstir. Yapılan çalışmalar sonucunda diyetin, inflamatuar süreci modüle edebileceğinin gözlenmesiyle bu indeks ortaya çıkmıştır. Böylece inflamasyon durumu ile ilişkilendirilen depresyon, bilişsel fonksiyon bozuklukları, diyabet ve metabolik sendrom gibi hastalıkların önlenmesinde ve tedavisinde diyetin inflamasyonu önemli bir rol kazanmıştır.
Bu indekste her bir gıda parametresi için inflamatuar potansiyel artmış (+ 1), azalmış (-1) veya hiçbir etkisinin (0) olmamasına göre skorlanmıştır. Bireyin tükettiği besinlerin miktarı ve bu besinlerin içeriği (yağ, posa, protein, vitamin vb.) indekste belirlenen değerlerle çarpılarak bireyin tükettiği diyetin inflamasyonu hesaplanmaktadır. Bu değerlere göre yüksek/pozitif Dİİ değerleri proinflamatuar ; düşük/negatif değerler ise antiinflamatuar bir diyet düzenini yansıtmaktadır.
Yapılan çalışmaların sonuçlarına göre inflamasyon değeri yüksek olan diyetlerin (proinflamatuar diyet) bireylerde artmış
- depresyon
- bilişsel bozukluk
- kalp hastalıkları
- diyabet ve metabolik sendrom riskiyle ilişkili olduğu gözlenmiştir.
Diyetimizde Hangi Bileşenler Düşük İnflamasyonu Yansıtır?
Antiiflamatuar Diyet Düzeni
- Posa
- Çoklu doymamış yağ
- Tekli doymamış yağ
- Omega- 3 ,Omega-6
- Niasin, Tiamin, Riboflavin
- Magnezyum, Çinko
- A vitamini, C vitamini, E vitamini, D vitamini, B6 vitamini
- Folik asit
- Beta karoten
Örnek Besinler: Zerdeçal, sarımsak ve soğan
Örnek Diyet Düzenleri: Akdeniz Diyeti, DASH Diyeti
Diyetimizde Hangi Bileşenler Yüksek İnflamasyonu Yansıtır?
Proiflamatuar Diyet Düzeni
- Enerji
- Karbonhidrat
- Protein
- Yağ, doymuş yağ, trans-yağ
- Demir
- Kolesterol
- B12 vitamini
Örnek Besinler: Hamburger, pizza, hazır besinler
Düşük Diyet İnflamatuar İndeksi İçin Nasıl beslenmeliyiz?
- Akdeniz ve DASH diyetlerine uyum sağlayın, Batı tarzı diyetlerden uzak durun.
- Meyve, sebze, baklagiller, kepekli tahıllar, fındık ve tohum tüketimini artırın.
- Omega-3, çoklu doymamış yağ asitleri bakımından zengin yiyeceklerin tüketimine özen gösterin.
- Fazla şekerli, tuzlu, doymuş yağ içeriği fazla olan gıdalardan uzak durun.
- Alkolden uzak durun.
- İşlenmiş gıdalar, “hızlı” gıdalar, ticari pastane ürünleri ve tatlı tüketiminizi sınırlandırın.
